خیلی از اشخاص شرایطی را دیدهاند که در آن شخصی مرتکب جرم شده است، اما مراجع قانونی به جرم شخص مورد نظر رسیدگی نمیکنند. برای دانستن علت این موضوع بهتر است اطلاعات بیشتری در مورد جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت کسب کنید. به طور کلی جرایم قابل گذشت به آن دسته از جرمهایی گفته میشود که رسیدگی به پرونده و مجازات شخص مجرم مشروط به این است که شاکی در خصوص انجام جرم از مجرم شکایت کرده باشد.
با توجه به این توضیح میتوان گفت که اگر شاکی در مورد جرم مورد نظر از فردی که آن جرم را انجام داده است، شکایت نکند مراجع قانونی آن را پیگیری نمیکنند. شرایط و نحوه پیگیری در مورد جرایم غیر قابل گذشت کاملا متفاوت است. مراجع قانونی به دلیل تاثیرات جرمهای غیر قابل گذشت در جامعه آن را پیگیری میکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد تا پایان با ما همراه باشید.
جرم قابل گذشت چه نوع جرمی است
جرم قابل گذشت جرمی است که با شکایت شاکی یا شخص متضرر آغاز میشود. به بیانی دیگر شکایت شاکی از جمله شرایط اصلی این دسته از پروندههای قضایی است. در این قسمت لازم به توضیح است که قبل یا حتی حین رسیدگی به پرونده جرم، شخصی که شاکی یا متضرر است میتواند فرد مجرم را ببخشد. با بخشش شخص شاکی پرونده بسته میشود. ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چه عاملی سبب شده تا مراجع قضایی این دسته از جرمها را قابل گذشت اعلام کنند. یا اینکه دلیلی که مراجع قضایی پیگیر این نوع پروندهها نیستند، چیست؟ در پاسخ باید گفت تمام این سوالات یک پاسخ دارد و آن این است که در این دسته از جرایم که قابل بخشش محسوب میشوند، جنبه خصوصی جرمی که انجام شده است بر جنبه عمومی آن غلبه میکند. غلبه جنبه خصوصی جرم بر جنبه عمومی جرم سبب میشود تا شخص شاکی یا شخصی که در اثر وقوع جرم مورد نظر متضرر شده نفر اول در مورد تصمیم گیری در خصوص بخشش یا پیگیری شکایت باشد. ناگفته نماند که در هر یک از مراحل رسیدگی به پرونده جرایم قابل گذشت که شاکی رضایت خود را به دادگاه اعلام کند، دادگاه در همان مرحله پرونده را متوقف میکند و پرونده مختومه اعلام میشود.
شرایط گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت
در خصوص جرایم قابل بخشش به دلیل غلبه جنبه خصوصی جرم بر جنبه عمومی دادگاه این حق را به شاکی میدهد که شخص مجرم را ببخشید. در صورت بخشش شخص مجرم روند پیگیری پرونده متوقف و پرونده را مختونه اعلام میکنند. رضایت شخص شاکی شرایط و ویژگیهای خاصی دارد که در ادامه به توضیح بیشتر در مورد آن میپردازیم.
_ شاکی که قصد اعلام رضایت مبنی بر بخشش شخصی که جرم انجام داده است را دارد باید این خواسته خود را با بیانی شیوا و واضح اعلام کند. جمله بندی و سخنان این شخص باید به گونهای باشد که قصد گذشت کردن در کلام او مشهود باشد. در توضیح بیشتر این مورد میتوان مثال آورد. به عنوان مثال شخص شاکی که قصد گذشت از جرم مجرم را دارد باید از عباراتی نظیر اینکه من دیگر شکایتی ندارم، من بخشیدم و… استفاده کند.
_ شخصی که قصد بخشش دارد باید به این نکته توجه داشته باشد که بخشش مشروط قابل قبول نیست. برخی از افراد با این تصور که در ازای بخشش از شخص مجرم چیزی تقاضا کنند او را میبخشند. در توضیح بیشتر این مورد میتوان یک مثال آورد. به عنوان مثال شخص مدعی میشود که در ازای دریافت مبلغی پول رضایت میدهد، بهتر است بدانید که جرایم قابل گذشت بخشش مشروط ندارند.
_ گذشت میتواند شفاهی، کتبی یا رسمی و غیر رسمی باشد. کذشت شفاهی میتواند نوشته و به دادگاه مربوطه ارائه شود. گذشت کتبی رسمی هم باید در دفتر ثبت اسناد رسمی یا در کلانتر ثبت شود.
نحوه گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت
در خصوص گذشت شاکی از مجرمی که جرم آن قابل بخشش محسوب میشود، لازم به توضیح است که قاضی و دادگاه برای بخشش در چنین پروندهایی مهلت خاصی را تعیین نمیکنند. شاکی خصوصی در هر یک از مراحل رسیدگی به پرونده که تمایل داشته باشد میتواند اعلام گذشت کند. لازم به توضیح است که در جرایم قابل گذشت امکان بخشش حتی پس از اعلام حکم نهایی نیز وجود دارد. اگر شاکی در طی مراحل رسیدگی به پرونده رضایت دهد، پرونده در همان مرحله متوقف و بسته میشود. اگر هم شاکی پس از اعلام حکم نهایی رضایت خود را اعلام کرد، حکم صادره اجرا نمیشود. شاکی میتواند رضایت نامه رسمی یا غیر رسمی خود را به دادگاه ارائه کند.
قاضی پس از دریافت رضایت باید در ابتدا صحت و اعتبار آن را بررسی کند. اگر نامه ارائه شده به دادگاه غیر رسمی باشد بررسی آن در خصوص اطمینان از اعتبار اهمیت بیشتری پیدا میکند. ناگفته نماند که اگر در جرم انجام شده چندین شاکی باشند برای شروع و آغاز به کار، شکایت یکی از شاکیان کافی است ولی برای رضایت همه شاکیان باید رضایت دهند.
به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد جرایم قابل گذشت پرداختیم. دانستید که جرایم قابل گذشت به آن دسته از جرمهایی گفته میشود که جنبه خصوصی آنها بیشتر از جنبه عمومی است. شروع پرونده هم مشروط به شکایت یکی از شاکیان است.