در خصوص مهریه بایستی گفته شود که مهریه یکی از توافقاتی است که مربوط به عقد نکاح می شود. در این توافق زن و شوهر توافق می نمایند که مالی به عنوان مهریه به زن پرداخت گردد مالی که در حال حاضر رایج می باشد وجه نقد یا سکه های طلا می باشند که بسته به توافق طرفین در عقد نکاح به عنوان مهریه ثبت می گردد. در قانون مدنی در ماده ۱۰۸۲ آمده است که به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید این تصرف در فرضی است که مهریه یک کالا باشد که امکان تصرف در آن وجود داشته باشد اما از آنجایی که مهریه های تعیین شده در حال حاضر بیشتر وجه نقد یا سکه طلا می باشد زن مهریه را از مرد طلبکار می گردد و می تواند هر وقت بخواهد آن را مطالبه نماید.
در عین حال قانونگذار این حق را به زن داده است که تا زمانی که مهریه به او تسلیم نشده است از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع نماید. در این صورت زن می تواند تا زمانی که مهریه را دریافت ننموده است از انجام وظایف زناشویی بویژه برقراری رابطه جنسی امتناع نماید. در ماده ۱۰۷۸ نیز آمده است که هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می توان مهر قرار داد بنابراین باید توجه داشته باشیم که صرفاً اموال می توانند به عنوان مهریه تعیین گردند و غیر از مال نمی تواند مهریه قرارداده شود. گاهی در جامعه مواردی از مهریه غیر متعارف بر سر زبان ها می افتد از جمله این که مثلاً زن سر و گردن و قلب شوهر را به عنوان مهریه قرارداده است که این نوع مهریه صحیح نمی باشند چون بدن انسان به موجب قوانین قابلیت خرید و فروش ندارد و مال محسوب نمی گردد.
اکنون پرسش این است که آیا امکان تغییر مهریه و شروط ضمن عقد پس از ازدواج وجود دارد؟. همانطور که گفته شد مهریه مالی است که در عقد ازدواج از طرف مرد به زن تملیک می گردد اما مبنای این تملیک و تملک توافق طرفین می باشد چنانچه در ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی آمده است که تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است این بدین معنا می باشد که فقط با توافق طرفین مهریه تعیین می گردد و بر همین مبنا امکان تغییر در مفاد این توافق وجود دارد به این معنی که زن و شوهر می توانند یک بار دیگر در خصوص مهریه با یکدیگر توافق نمایند و یا این که شروط ضمن عقد ازدواج را تغییر بدهند بنابراین تردیدی وجود ندارد که در فرض توافق هیچ مشکلی در خصوص تغییر میزان مهریه وجود ندارد و طرفین یعنی زن و شوهر می توانند میزان آن را کم یا زیاد نمایند در این صورت توافق دوم معتبر خواهد بود اما چنانچه یکی از طرفین عقد ازدواج با تغییر میزان مهریه یا شروط ضمن عقد ازدواج موافقت نداشته باشد امکان تغییر مهریه وجود ندارد.
نکته دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد این است که اگر مهریه تعیین شده به جهتی از جهات بویژه از جهت مالیت نداشتن باطل باشد طرفین می توانند بعد از عقد راجع به مهریه با یکدیگر توافق نمایند علاوه بر این در ماده ۱۰۸۱ شرط شده است که اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است بعبارت دیگر عدم پرداخت مهریه باعث بطلان عقد نکاح نخواهد شد و زن صرفاً می تواند دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم دادگاه نماید در اینجا هدف رعایت مصالح خانوادگی بوده که قانونگذار نخواسته است به هر دلیلی عقد نکاح باطل گردد در ماده ۱۰۸۷ نیز آمده است که اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین می توانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین کنند بنابراین یکی از مواردی که طرفین می توانند بعد از عقد نکاح راجع به مهریه توافق نمایند در فرض مقرر در ماده مذکور می باشد اما باید توجه داشته باشید که در اینجا طرفین در صدد تغییر مهریه نیستند بلکه هدف تعیین مهریه می باشد.
