واژه واقعه رجوع در قانون به معنای بازگشت زن به شوهر بعد از طلاق و در مدت زمان عده است. بسته به نوع طلاق، بر اساس قانون مدنی، مرد می تواند بدون نیاز مجدد به خواندن خطبه عقد به همسر خود رجوع کند. البته واقعه رجوع در طلاق بائن امکان پذیر نیست و تنها در صورتی که طلاق رجعی باشد با طی کردن شرایط خاصی امکان بازگشت وجود دارد. لازم به ذکر است که اگر رجوع انجام شود، در حالی که رجعت به طور قانونی ثبت نشده است، در پایان مدت عده، طلاق ثبت خواهد شد و سند آن نیز صادر می شود. مطابق با قانون، مجازات هایی برای این موارد در نظر گرفته شده است. همین نکته باعث ایجاد ضرورت جهت آشنایی با شرایط و مراحل رجوع می شود. پس برای آگاهی کامل از این شرایط و قوانین در ادامه همراه ما باشید.
در کدام نوع طلاق واقعه رجوع ممکن است؟
پیش از آنکه با واقعه رجوع آشنا شوید، لازم است اطلاعاتی درباره انواع مختلف طلاق داشته باشید. در قانون مدنی بر اساس امکان رجوع، طلاق به دو نوع رجعی و بائن تقسیم می شود:
طلاق رجعی: مطابق ماده ۱۱۴۸ «در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.» یعنی مرد در مدت زمان عده حق رجوع و بازگشت به همسر خود را دارد و زن نمی تواند مانع رجوع شود.
طلاق بائن: برخلاف طلاق رجعی در طلاق بائن پس از جاری شدن صیغه طلاق، نه در زمان عده و نه بعد از آن برای مرد امکان رجوع وجود ندارد. مطابق با ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی ایران در موارد زیر طلاق بائن است:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
- طلاق یائسه.
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید، اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
بعد از طلاق تا چه زمانی امکان رجوع وجود دارد؟
واقعه رجوع باید در مدت زمان عده رخ دهد. مدت عده برای طلاق رجعی سه طهر بوده و در صورتی که زن عادت ماهانه نشود این مدت برای او سه ماه است. در این مدت مرد می تواند رجوع کرده و در این شرایط به رضایت زوجه احتیاجی نیست. همچنین در مدت عده در طلاق رجعی زوجه حق نفقه دارد. علاوه بر این مورد اگر مرد یا زن در این مدت فوت شوند از همدیگر ارث می برند. زیرا در این نوع از طلاق تا پایان مدت عده طرفین کماکان در حکم زوج برای یکدیگر هستند. رجوع به دو صورت رجوع قولی و رجوع فعلی انجام می شود. رجوع قولی به معنای بیان شوهر از اراده خود برای رجوع است و رجوع فعلی به معنای انجام هرگونه عملی است که حاکی از رجوع باشد. شروع مجدد زندگی با همسر سابق یکی از این موارد است.
شرایط واقعه رجوع
شرایط واقعه رجوع در طلاق رجعی سوال اکثر مردانی است که قصد بازگشت به همسر خود را دارند. در این قسمت به بیان این شرایط پرداخته ایم:
- مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه شود این است که رجوع در این نوع از طلاق وابسته به اراده و خواست مرد است. همچنین رضایت یا عدم رضایت زوجه در رجوع موثر نیست.
- بر اساس ماده ۱۱۴۹ قانون مدنی «رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند، مشروط بر اینکه مقرون به قصد رجوع باشد.»
- رجوع و بازگشت از طلاق فقط در مدت زمان عده امکان پذیر است. در صورتی که مدت عده به پایان رسیده باشد، نیاز است صیغه محرمیت و عقد دائمی مجددا برای آن ها خوانده و به صورت محضری ثبت شود.
نهایتا توجه به این نکته ضروری است که رجوع از طلاق رجعی اگر در مدت زمان عده رخ دهد نیاز به خواندن مجدد صیغه محرمیت ندارد. بر اساس ماده ۲۰ قانون حمایت از خانواده در این حالت مرد موظف است ظرف یک ماه رجوع از طلاق را به دفتر خانه ای که طلاق در آن به ثبت رسیده است، اطلاع دهد. در این حالت طلاق ثبت نمی شود و صورت جلسه آن باطل می گردد.
اگر نسبت به ثبت رجوع اقدام نشود چه مجازاتی شامل مرد می شود؟
مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده «چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری کند یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود.»
ما در گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت در زمینه طلاق و مسائل مربوط به آن تجربه زیادی داریم. همچنین افتخار همکاری با وکلای متخصص در این حوزه باعث شده تا بتوانیم بهترین همراه شما در این مسیر باشیم. پس بهتر است همین حالا جهت مشاوره حقوقی با ما ارتباط بگیرید!
