حضانت یکی از مباحثی است که در حقوق خانواده مورد بررسی قرار می گیرد در قانون از حضانت تحت عنوان حق و تکلیف والدین یاد می شود به این معنی که والدین تکلیف به مراقبت از فرزندان خود دارند، در عین حال این حق هر یک از آنها نیز می باشد حضانت دو بعد دارد یک بعد تربیتی که والدین مکلف به مراقبت و آموزش و پرورش فرزندان خود می باشند و بعد دیگر مرتبط با پرداخت هزینه های متعارف فرزندان می باشد که این هزینه ها بایستی توسط والدین پرداخت گردد. والدین معمولاً حضانت را به طور مشترک انجام می دهند و این فرض در صورتی است که آنها با هم زندگی نمایند و در واقع زندگی مشترک داشته باشند اما گاهی به دلایل متعددی والدین از یکدیگر جدا زندگی می کنند و در این صورت طبیعتاً یکی از آنها عهده دار حضانت خواهد بود و اما هر کدام که حضانت و نگهداری از فرزند مشترک را داشته باشد در عین حال وظیفه دارد که اجازه بدهد دیگری فرزند را ملاقات نماید زیرا فرزند به لحاظ تربیتی و روانی احتیاج دارد که والدین خود را ملاقات نمایند.
آیا ممانعت از ملاقات مادر با طفل جرم تلقی می گردد؟
در این خصوص در نشست قضایی اظهار نظر گردیده است نظریه ابرازی به این شرح می باشد «ماده ۳۲ ناظر به موضوع نیست زیرا ماده مزبور امتناع از مطالبه را شرط تحقق عنصر مادی جرم دانسته است در حالی که به ممانعت از ملاقات امتناع از مطالبه اطلاق نمی شود و مطالبه غیر از ملاقات است لهذا موضوع صرفاً ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ می باشد در مقابل عده دیگری معتقد بودند که با توجه به ذیل ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ که مقرر می دارد در هر صورت حکم این ماده مانع از تعقیب متهم چنانچه عمل او طبق قوانین جزایی جرم شناخته شده باشد نخواهد بود و با لحاظ این که مطالبه اعم از دایم و موقت بوده و لازمه ملاقات طفل مطالبه آن به صورت موقت است لهذا موضوع منطبق بر ماده ۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی و مرتکب به مجازات هر دو ماده محکوم خواهد شد بنابراین ممانعت مطابق این نظریه قضایی جرم تلقی می گردد.
از سوی دیگر این مسأله جنبه حقوقی نیز دارد به این صورت که دادخواست می تواند با خواسته الزام به ملاقات با فرزند تقدیم دادگاه گردد و در این صورت دادگاه وارد رسیدگی خواهد شد دادگاه تعیین وقت خواهد نمود و با دعوت از طرفین یعنی والدین می خواهد که دلایل و دفاعیات خود را بیان نمایند دادگاه پس از استماع اظهارات خواهان و خوانده چنانچه احراز نماید که یکی از والدین که در حال حاضر حضانت طفل را بر عهده دارد مانع از ملاقات فرزند یا پدر و یا مادر خود شود در این صورت دادگاه حکم به ملاقات فرزند مشترک خواهد داد این ملاقات می تواند به صورت هفته ای باشد معمولاً دادگاه مقرر می دارد هر هفته یا هر دو هفته خواهان استحقاق خواهد داشت که هر دو هفته فرزند را به مدت ۲۴ ساعت یا ۴۸ ساعت نزد خود ببرد و برای اجرای حکم نیز معمولاً از کلانتری محل درخواست می گردد که به همراه با محکوم له به محل سکونت فرزند مراجعه نمایند و فرزند را ملاقات نمایند بدیهی است ملاقات فرزند تا زمانی است که وی به سن بلوغ نرسیده باشد در غیر این صورت فرزند بالغ محسوب می گرددو می تواند خود تصمیم بگیرد که با کدام یک از والدین زندگی نماید.
