چطور خیانت در امانت را ثابت کنیم

عمومی, کیفری, مقالات ۱۵ فروردین, ۱۴۰۰ 0

فرار از صحنه جرم چه مجازاتی دارد؟

تصادفات رانندگی یکی از عمده وقایعی است که وقوع آن بسیار بوده و طرفین نیز مسائلی بر سر خسارت­ ها و جبران آن دارند. از نظر قانونی دو نوع تصادف وجود دارد که بر اساس نوع تصادف، اقدامات قانونی­ که باید پیرامون آن صورت پذیرد نیز متفاوت است. گروه اول تصادفات غیر جرحی و گروه دوم تصادفات جرحی هستند. در ادامه انواع تصادفات را بررسی و درباره­ی اقدامات قانونی مورد نیاز برای هرکدام توضیح می­دهیم. پیشنهاد می­شود هر یک از طرفین تصادف، در اسرع وقت اقدام به انجام مراحل قانونی از اطلاع دادن به پلیس تا در صورت مشکل شکایت از طرف مقصر را انجام دهند تا از مشکلات احتمالی به سبب تأخیر جلوگیری شود.

تصادف غیر جرحی

تصادف غیر جرحی به تصادفی می­گویند که حاصل برخورد دو وسیله­ ی نقلیه است، و ممکن است به وسایل نقلیه نیز خساراتی وارد گشته باشد. اما در عین حال به هیچکدام از سرنشینان وسایل صدمه ­ای وارد نشده است. فرار از صحنه ­ی تصادف غیر جرحی متضمن هیچگونه مجازاتی نبوده و جرم کیفری محسوب نمی­شود و فرد تنها می­تواند با در دست داشتن مدارک از شخص فراری برای هزینه­ ها و خسارت­های وارد شده به خودرو، شکایت حقوقی کند.

تصادفات جرحی

تصادف جرحی به تصادفی گفته می­شود که در آن پس از تصادف، فردی از سرنشینان یا عابر پیاده دچار جراحات و صدمات جسمانی بشود. در صورت وقوع این گونه تصادفات، دیه ­ی مصدوم بر عهده­ ی شخص مقصر است که البته در صورت بیمه بودن وسیله­ ی نقلیه، بیمه آن را متقبل می­شود.

در صورت وقوع تصادف جرحی اگر راننده­ی خودرو صحنه ­ی تصادف را ترک کند و خودرو را از محل وقوع تصادف حرکت دهد (مگر در مواقعی که برای کمک رساندن به فرد بیمار چاره ­ی دیگری جز حرکت دادن خودرو نداشته باشد) به عنوان مجرم شناخته شده نه تنها باید آنچه را که برای وقوع تصادف به عهده­ ی اوست به انجام رساند، بلکه قانون برای آن بیش از دو سوم مجازات کیفری و همچنین اشدّ مجازات را متضمن شده است.

بر اساس قانون چنانچه یک تصادف جرحی رخ دهد، راننده موظف است که مصدوم را به هر طریق ممکن یاری کند و تا حد امکان اجازه ­ی جا به جا کردن خودرو را ندارد. همچنین راننده باید وقوع حادثه را نیز به گزارش دهد. متاسفانه برخی افراد در این مواقع، بیشتر از روی احساس ترس و یا استرس و اضطراب، اقدام به فرار می­کنند، که این مسئله برای آن­ها خوب تمام نخواهد شد، خصوصا در مواقعی تصادف موجب مرگ شخصی شده باشد.

بر اساس قانون، اگر در یک تصادف جرحی، فردی دچار نقص عضو، یا از بین رفتن کارایی آن عضو و یا سقط جنین در زنی شود، مقصر و مسبب تصادف به غیر از اینکه در صورت طلب دیه موظف به پرداخت آن است، به مجازات کیفری حبس از دو ماه تا یک سال نیز محکوم می­شود. همچنین اگر مرتکب جرم کسی باشد که به واسطه­ ی شغل خود می­توانسته کمک ویژه ­ای به مصدوم کند، برای مثال پزشک بوده باشد، اما از کمک رساندن دریغ کرده است، به حبس جنحه­ای از سه ماه تا دو سال و همچنین جریمه­ ی نقدی محکوم می­شود. همچنین قاضی به هیچ وجه امکان لحاظ تخفیف در مجازات راننده­ ی فراری را ندارد.

مواردی که موجب می­شوند مجازات کیفری که برای تصادفات جرحی در نظر گرفته شده شدت یابد، عبارت اند از : مست بودن راننده، نداشتن گواهینامه، تخلفات رانندگی مانند نداشتن گواهینامه یا نقص فنی وسیله­ ی نقلیه، و همچنین نداشتن معاینه­ی فنی است.

تصادف منجر به فوت

در کل در قانون، اگر فوتی بر اثر تصادف باشد، قتل عمد تلقی نمی­شود و راننده تنها باید دیه­ ی فوتی را پرداخت کند، اما مسئله­ ی اصلی این است که اقداماتی مانند فرار از صحنه­ ی تصادف و یا مست بودن یا گواهینامه نداشتن، باعث می­شود که قتل شبه عمد تلقی شود و به غیر از پرداخت دیه منجر به کیفر نیز بشود. در قتل شبه عمد، مجرم قصد قتل نداشته است، اما بر اثر بی­مبالاتی و خطاهای رخ­داده ­ی دیگر، این اتفاق رخ داده، از این رو، دادگاه کیفری با ارجاع به کارشناسان و همچنین شدت و شیوه­ ی تصادف و گزارش پزشکی قانونی از مرگ درگذشته، اقدام به صدور و اجرای حکم می­کند که همانطور که گفتیم، فرار از صحنه­ ی جرم، باعث می­شود که اشد مجازات هر مسئله اجرا شود.

در تصادفات منجر به فوت نیز همانند تصادفات جرحی، از آنجایی که خود تصادفی که منجر به فوت می­شود یک تصادف جرحی است، مواردی مانند مست بودن، مصرف مواد، نداشتن گواهینامه و نقص فنی خودرو موجب تشدید مجازات شده و همچنین فرار از صحنه­ ی تصادف نیز باعث می­شود مجازات تا دو سوم تشدید یابد.

اما در این بین اگر راننده ­ای آرامش خود را حفظ کند، برای رساندن مسدوم به مراکز درمانی مساعدت کند و نیروی انتظامی را در جریان قرار دهد و اقداماتی از این قبیل، دادگاه برای تمامی مجازات­ های او تخفیف قائل گشته و همچنین حتی اگر راننده­ای غیر از مقصر این اقدامات را انجام دهد، قانون او را پشتیبانی خواهد کرد.

عمومی, کیفری, مقالات ۱۲ فروردین, ۱۴۰۰ 2

هزینه دیه چطور محاسبه میشود؟

قبل از اینکه به چگونگی محاسبۀ دیه بپردازیم، باید دربارۀ مفهوم دیه توضیح دهیم. بر اساس قانون اساسی اگر فردی چه از روی عمد و چه ناعمد دچار آسیب یا صدمه شود، طبق قانون و شرع اسلام، باید مبلغی به عنوان خون بها به فرد آسیب دیده پرداخت شود که به آن می گویند و چنانچه دیه ی آن آسیب در قانون ذکر نشده باشد، با مقایسه ی مقدار و شدت آسیب نسبت به دیگر آسیب ها، مبلغی به عنوان خسارت تعیین میشود که به آن ارش میگویند.
دیه ها عموما در چهار دسته از جمله دیه قتل یا دیه کامل، دیه منافع اعضا که به از بین بردن توانایی یکی از اعضای بدن اطلاق میگردد، دیه جراحت یا دیه اعضای بدن جای می گیرند.

نحوۀ محاسبه ارش

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، ارش نیز به نوعی از دیه گفته می شود که مقدار آن از پیش تعیین نشده است و در شرع اشاره ای با آن نشده و دستگاه غذایی با کمک پزشکی قانونی با سنجیدن میزان و شدت آسیب و مقایسه ی آن با موارد تعیین شده، مقداری را به عنوان دیه حساب می-کند.

محاسبه ی دیه جراحات

دیه های جراحت بر اساس عمق جراحت به انواع مختلفی از نظر شرعی تقسیم میشوند و هرچه عمق زخم بیشتر باشد دیه ی بیشتری به آن تعلق میگیرد و اندازه ی زخم ملاک تعیین شدت جراحت نیست. مقدار دیه ی هر کدام از انواع جراحت بر اساس کسر مشخصی از دیه ی کامل یه انسان است.
انواع آسیب هایی که در شرع برای آنها دیه تعیین شده است، عبارتند از:
– حارصه: به خراشیدگی هایی که دچار خونریزی نشوند که یک صدم دیه انسان را شامل میشود.
– دامیه: جراحت سطحی که دچار خونریزی شود، دو صدم دیه ی کامل به این نوع جراحت اختصاص می یابد.
– متلاحمه: به جراحت عمیقی که به روی بافت روی استخوان نرسد می گویند و سه صدم دیه ی کامل به آن اختصاص می یابد.
– سمحاق: جراحتی است که به قدری است که به پوست نازک روی استخوان میرسد و دیه ی آن چهار صدم دیه ی انسان است.
– موضحه: در این جراحت پوست نازک روی استخوان نیز بریده شوده و زخم به استخوان میرسد. دیه ی این جراحت پنج درصد دیه ی انسان است.
– مأمومه: این جراحت مخصوص سر است و به حدی از جراحت سر می گویند که به کیسه ی مغز برسد، دیه ی آن یک سوم دیه ی کامل است.
– دامغه: جراحتی است که در آن استخوان شکسته ی جمجمه کیسه ی سر را نیز پاره کند، در این صورت علاوه بر دیه¬ی مأمومه، ارش پاره شدن کیسه ی مغز نیز به مصدوم تعلق میگیرد.
– جائفه: این زخم به هر زخمی اطلاق میشود که با فرو رفتن شی ای مانند چاقو در بدن فرد اعم از شکم یا سینه یا پشت فرو رود. اگر شی از دو سو زخم ایجاد کند برای مثال از سمتی وارد شده و از سمت دیگر خارج شود، دیه ی دو جراحت جائفه و اگر عضو درونی ای را از بین ببرد، ارش آن عضو نیز به مصدوم تعلق میگیرد. دیه ی یک زخم جائفه برابر با یک سوم دیه ی کامل است.
– نافذه: برای فرو رفتن شی ای در قسمتی از بدن، به غیر از شکم و سینه است و در صورتی که آن عضو بیش از یک دهم دیه ی کامل باشد، یک دهم از دیه ی کامل به مصدوم تعلق میگیرد، در غیر این صورت ارش آن تنها به فرد تعلق می گیرد.

نحوه محاسبه ی دیه کارکرد عضو

در صورتی که صدمه موجب از بین رفتن عضوی در بدن شود که کارکرد یا یکی از حواس را مختل کند، برای مثال چشم کسی توسط ضربه یا فرو رفتن شی ای نابینا شود، اگر آن حواس به طور کامل در انسان از بین برود، برابر با دیه ی کامل انسان است و اگر از آن عضو بیش از یکی باشد مانند چشم و با از بین رفتن یکی، توانایی دیدن در آن فرد همچنان باقی باشد، نصف دیه کامل را شامل میشود.

محاسبه ی دیه کامل انسان

دیه ی کامل انسان بنا بر شرع برابر با قیمت چهل شتر تعیین می¬گردد. از این رو هرساله با تغییر قیمت هر نفر شتر، نرخ دیه کامل و به طبع آن دیه های دیگر که آن ها نیز کسری از دیه ی کامل اند. تغییر میکند.

مسئله ی تغلیظ دیه چیست؟

همانطور که پیش تر شنیده اید، در دین اسلام، ماه های رجب، محرم، ذی¬القعده و ذی الحجه ماه های حرام خوانده شده اند. از این رو اگر این چهار ماه فردی کشته شود، به دیه ی او مبلغ یک سوم دیه ی کامل نیز اضافه می شود. البته توجه داشته باشید که این مبلغ برای دیه ی کامل در نظر گرفته شده است و شامل دیگر دیه ها و همچنین ارش نمی شود.

تفاوت دیه زن و مرد

هرچند از نظر شرعی دیه زن نصف دیه ی مرد است، اما در قانون مجازات اسلامی در بسیاری از موارد یا با پرداخت از مابقی دیه از دیگر منابع و همچنین سقفی از جراحت وجود دارد که تعیین کننده ی نصف یا کامل بودن دیهی زن می شود. همچنین در تعیین ارش، دیه ی زن کامل در نظر گرفته می¬شود و نصف نمیشود.