حق طلاق زن و مرد به چه صورت است؟

متاسفانه امروزه با بالا رفتن آمار طلاق و سست گشتن بنیادهای ازدواج ­های امروزی، شاهد بالا رفتن پرونده­ های اختلافات خانوادگی و طلاق و بیشتر شدن سوالات افراد در این زمینه هستیم. یکی از سوالات بسیار رایج، درباره­ چگونگی حق طلاق و مسائل مربوط به آن است.

لازم به ذکر است در قانون کشورمان، که بر اساس قوانین شرعی اسلام تدوین شده، حق طلاق به طور کامل و تنها مربوط به مرد است و این حقی است که تنها به گردن مرد بوده و صاحب آن است. اگرچه بسیاری از مردان حق طلاق را ضمن شرایط عقد و گاهی به صورت رسمی و محضری به همسران خود واگذار می­کنند و به اصطلاح حق طلاق را به زن می­دهند و این مسئله در حال جا افتادن بیش از پیش در بستر جامعه است و قابل قضاوت نیست.

مواردی خاص نیز وجود دارد که مرجع قضایی صالح، حق طلاق را به زن تفویض می­کند و زن می­تواند حتی بدون رضایت مرد از آن استفاده کند. اگرچه که زنان برای استفاده از این حق باید در دادگاه یکی از مواردی را که باعث شود بتوانند از این حق استفاده کنند را به اثبات برسانند و به اثبات رساندن این امر چندان آسان نخواهد بود.

چه مسائلی باعث می­شود زن بتواند با حکم دادگاه از شوهرش طلاق بگیرد؟

در عقدنامه بندهایی وجود دارد که اغلب همسران آن را به امضا می­رسانند. چنانچه آن بندها به امضا رسیده باشند، در صورت وجودشان زن می­تواند از شوهر خود طلاق گیرد و یا اینکه دادگاه تشخیص دهد که زن محق است که از شوهرش طلاق گیرد و قاضی چنین نظری داشته باشد. از این جمله می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چنانچه زنی سال­ها به هیچ­روی از همسر خود خبری نداشته باشد. پس از هفت سال و اثبات ناپدید شدن همسرش در دادگاه، می­تواند با حکم دادگاه غیابا از او جدا شود.
• چنانچه زنی ثابت کند که همسرش به او خیانت کرده و مرتکب روابط نامشروع به هر شکل آن شده باشد و یا پنهانی با زن دیگری ازدواج کرده باشد. در صورت اثبات این مدعی، زن می­تواند با حکم دادگاه از همسر خویش طلاق گیرد.
• اگر همسر فردی توانایی باروری نداشته باشد و ناتوانی جنسی او در دادگاه به عنوان یک عیب به اثبات برسد، زن می­تواند با حکم دادگاه از همسرش طلاق گیرد.
• اگر زنی به سبب دیوانگی همسرش از دادگاه شکایت کند و به اثبات برساند که همسرش دارای جنون است. در این صورت نیز دادگاه به او اجازه­ طلاق از همسرش را می­دهد. امروزه با گسترده ­تر شدن علم روان­شناسی، مصادیق این امر می­تواند بیش از پیش آشکار باشد. اما بیماری روانی همسر باید به حدی باشد که زن را دچار عسر و حرج کرده باشد.
• اگر مردی بارها زنش را زده باشد و فضای خانه را برای او ناامن کرده باشد. زن می­تواند از این مسئله به دادگاه شکایت نموده و پس از اثبات آن از همسر خود با حکم دادگاه طلاق گیرد.
• اگر مردی معتاد باشد و زن بتواند اعتیاد شدید او را در دادگاه به اثبات برساند، دادگاه حق طلاق را به او داده و می­تواند از همسرش طلاق گیرد.

این­ها تعدادی چند از مواردی بودند که با مطرح کردن آن­ها در دادگاه ­ها، زنان امکان اخذ مجوز طلاق و جدا شدن از همسر خود را به دست می­ آورند. البته اثبات این مسائل در دادگاه­ها به این راحتی نبوده و به دلیل بالا رفتن آمار سالانه­ طلاق که بیش از پیش افزایش می­یابد، مراجع قضایی عمدتا تلاش می­کنند تا بین زوجین آشتی برقرار کنند و باعث شوند که مسائل آن­ها به شکل دیگری حل شود.

اگر مردی بخواهد زنش را طلاق دهد چگونه است؟

گفتیم که در قانون حق طلاق با مرد است و به هر شکلی در نهایت مرد حق طلاق را داراست، حتی اگر حق طلاق را به زنش نیز داده باشد. اما این بدان معنی نیست که هر مردی می­تواند بدون چون و چرا و دلیل همسر خودش را طلاق دهد. نخست اینکه باید مراحل اداری را طی کند و اینکه زن دارای حقوقی است که مرد باید آن­ها را پرداخت کند. اولین مورد این است که اگر مردی خود بخواهد همسرش را طلاق دهد، باید ابتدا مهریه­ اش را بپردازد. همچنین اگر نفقه­ی سال­های زندگی و اجرت المثل زن را نیز پرداخت نکرده باشد. زن می­تواند از او برای دریافت این حقوق شکایت کند.

همچنین مورد بسیار مهم این است که هیچ امری جز رضایت خود زن به بخشیده شدن مهریه اش به دست خود او، باعث از بین رفتن حق دریافت مهریه­ ی او نخواهد شد. همچنین نفقه نیز تنها در صورت ترک خانه توسط زن در صورتی که دچار عسر و حرج نیز نباشد، از گردن مرد ساقط می­شود.