زمانی که دولت دارای کسری بودجه می‌شود و محدودیت‌هایی برای افزایش نرخ رخ می‌دهد دولت شبکه بانکی را مجبور به خرید اوراق با نرخ‌های از پیش تعیین شده می‌کند. همین مورد باعث کاهش دسترسی‌های بانکی و کمبود نقدینگی در کشور می‌شود. در این هنگام بانک‌ها شروع به استقراض غیر مستقیم و یا مستقیم از بانک مرکزی می‌کنند. معمولاً این اتفاق توسط بازار باز و به وسیله بانک مرکزی صورت می‌پذیرد. نتیجه این عملیات، تورم و رشد پایه پولی می‌باشد. این مورد به هیچ عنوان مطلوب دولت نیست و به طور کلی لازم است بدانید در ریشه اقتصاد هرگونه استقراض که شکل می‌گیرد در انتها در ترازنامه بانک مرکزی بیان می شود. با تمامی این اوصاف نهایتاً بانک مرکزی مجبور به انجام اقداماتی می‌شود. نتیجه آن رشد نقدینگی، تورم و افزایش پایه پولی در کشور می باشد.
راهکاری برای دور شدن از بحران و کم شدن استقراض
استفاده از ظرفیتی تحت عنوان ظرفیت اوراق بهادار به جای انتشار اوراق بهادار قابل تبدیل، روش بهتری است. اوراق بدهی که در بازارهای مالی قابل تبدیل می‌باشند. نوعی از اوراق بدهی هستند. افراد دارنده این اوراق می‌توانند از آن به جای اصل پول خود با یک ضریب مشخص استفاده کنند. و به این وسیله طلب خود را از سهام ارائه شده دریافت کنند. شاید برایتان جالب باشد بدانید تبدیل این اوراق را می‌توان به سودهایی که به صورت دوره‌ای تبدیل می‌شود و در اصطلاح به آنها کوپن می‌گویند تعمیم داد.
لازم است بدانید بر روی بیشتر دارایی‌های دولت نیز می‌توان اوراقی را در نظر گرفت و آنها را منتشر کرد. این روش یک مزیت بزرگ دارد و آن هم حل تناقضات نرخ بهره در بازار فعلی می‌باشد. توجه داشته باشید بالا بردن سود و نرخ آن برای فروش اوراق، منجر به رکود در بازار فعلی می‌شود. و همین مورد کاهش نرخ سود را به همراه دارد. اما در مقابل اوراق بهاداری که قابلیت تبدیل شدن را دارند، به افراد اختیار معامله می‌دهند و در ضمن نرخ پایین‌تری از سود رایج در بازار را به همراه دارد.
در چنین شرایطی، دولت نرخ سود را افزایش می‌دهد و اوراق قابل تبدیل را نیز واگذار می‌کند. با این کار امکان جذب منابع تا سررسید اوراق افزایش پیدا می‌کند. در چنین موقعیتی، افراد از درآمد سهام در طی این دوره استفاده می‌کنند و به این وسیله نیاز کمتری به تامین مالی مجدد احساس می شود.
محلی برای تامین کسری بودجه و استقراض
دولت برای کاهش استقراض باید از محل تامین کسری بودجه استفاده کند. شاید این سوال برایتان ایجاد شود که راه‌های تامین کسری بودجه دولت چه چیزهایی می‌باشد. ادامه هر کدام از این موارد را به اختصار توضیح خواهیم داد.
صادرات نفت
همانطور که می‌دانید اقتصاد در ایران به نفت وابسته می‌باشد. و این یکی از راه هایی است که دولت می‌تواند به وسیله آن کسری بودجه خود را تامین کند. در حال حاضر به دلیل تحریم‌هایی که شامل حال ایران شده است توقیف‌هایی نیز در فروش نفت ایجاد شده. در نتیجه تا زمانی که توافق بر سر این مورد انجام نپذیرد فروش نفت برای رفع کسری بودجه دولت با مشکلاتی همراه است.
اوراق بدهی و فروش آن
فروش اوراق بدهی از سمت دولت را می‌توان راحت‌ترین راه برای تامین کسری بودجه در نظر گرفت. لازم است بدانید ایجاد یک بدهی در سال جاری به معنای افزایش آن در سال های آتی می‌باشد. واگذاری اوراق معمولاً در سال جاری صرف پرداخت هزینه‌ها می‌شود. این مورد زمانی اصلاح می‌شود که دولت به سمت بودجه‌ریزی عملیاتی پیش رود. به طور کلی می‌توان گفت انتشار اوراق بهادار به هر عنوان و به هر مبلغی، در سال کنونی یعنی افزایش ۲۰ درصدی بدهی‌ها در سال‌های آتی، که برای تامین آن مجدد باید نسبت به فروش این اوراق اقدام نمود. در چنین زمانی دولت چاره‌ای ندارد به غیر از افزایش نرخ سود. آن هم در نهایت منجر به افزایش رکود خواهد شد.
افزایش مالیات
انجام چنین کاری اگر به قصد جلوگیری از فرار مالیاتی و شناسایی پایه‌های جدید مالیاتی باشد مقبول و مورد قرار می گیرد. اما اگر تنها برای افزایش غیر عرف و غیرمنطقی مالیات انجام شود، می‌تواند ضررهای غیر قابل جبرانی را به همراه داشته باشد. افزایش مالیات به طور کلی باعث افزایش رکود در سطح کشور می‌شود و این موضوع با نارضایتی افراد بسیاری همراه خواهد بود.
واگذاری سهام به دولت
این کار را می‌توان یکی از بحث برانگیزترین راه‌ها برای تامین کسری بودجه در نظر گرفت. برای انجام این کار، باید نرخ بهره توسط دولت در پایین‌ترین شرایط خود قرار بگیرد. این کار معمولاً غیر ممکن می‌باشد و دولت‌ها تمایلی برای انجام آن ندارند. در شرایط فعلی که هزینه‌ها روز به روز در حال افزایش می‌باشد انجام این کار با چالش‌های بسیاری همراه است.
استقراض
و اما یکی از راه‌های تامین بودجه کشور استقراض از شبکه بانکی می‌باشد که در این خصوص بالاتر اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دادیم.Bottom of Form
برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید از گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت کمک بگیرید و ابهامات خود را در این زمینه رفع کنید.
