ازدواج موقت

ازدواج موقت یا صیغه

در اصطلاح ازدواج موقت ( صیغه ) عقد زناشویی است که برای مدت محدودی واقع شده باشد. به آن ازدواج منقطع، نکاح منقطع و یا متعه نیز می گویند و در اصطلاح عامه صیغه معروف است. زیرا این نوع عقد به منظور بهره مند شدن مرد از زن واقع می شود. تنها تفاوت ازدواج موقت با دائم در این است که بر مرد، نفقه زن (تهیه خوراک، پوشاک و مسکن) واجب نیست و پس از سپری شدن زمان عقد دیگر نیازی به خواندن صیغه طلاق نیست.

صیغه و تعدد زوجین

مرد می تواند در ازدواج موقت (صیغه) هر چند زن که بخواهد بگیرد. داشتن زن دائم برای مرد مانع از ازدواج با زنان صیغه ای نیست، مثلاً مرد می تواند حتی با داشتن چهار زن دائم چندین زن صیغه ای (منقطعه) را به عقد خود درآورد.

شرایط ازدواج موقت

در ازدواج موقت رعایت تمامی شرایط اساسی در نکاح دائم لازم است و موانعی که برای انعقاد نکاح دائم شناخته شده در این نکاح نیز لازم است. در ازدواج موقت (صیغه) علاوه بر شرایطی که برای صحت نکاح دائم باید رعایت شود دو شرط دیگر نیز لازم است:
۱٫ تعیین مدت : یعنی باید مدت آن مشخص باشد و اگر مدت معین نگردد منقطع نخواهد بود و دائم است و باید ابتدا و انتهای آن معین شود.

۲٫ تعیین مهر : مهریه مالی است که در نکاح اعم از دائم و غیر دائم (صیغه) از طرف شوهر به زن داده می شود، ذکر مهریه در ازدواج موقت شرط صحت آن است و به محض وقوع عقد نکاح بر شرط تمکین، زن مالک تمام مهر می شود و می تواند هر دخل و تصرفی در آن بنماید. لذا چنانچه زن ناشزه گردد (تمکین نکند) و از تمکین خودداری نماید مستحق مهریه نخواهد بود.

فرق ازدواج موقت با ازدواج دائم :

در عقد غیر دائم (صیغه) زن حق نفقهندارد مگر اینکه شرط نفقه ذکر شده باشد یا اینکه عقد بر مبنای پرداخت نفقه جاری شود. چون مهر حد معينى ندارد و از طرفى مدت اين ازدواج هم طبق قرارداد معلوم است، زن مى تواند با توجه به مقدار مدت، مخارج خود را پيش بينى كرده و به مقدار مهر بيفزايد، و شايد اينكه در اسلام دستور داده شده در اين نوع ازدواج «مهر» صريحاً در متن عقد ذكر شود براى مراعات همين نكته و امثال آن بوده است.
در ازدواج موقت زن و مرد از يكديگر ارث نمى برند (ولى فرزند آنها از هر دو ارث مى برد)
در صورتى است كه در عقد، شرط ارث نكنند، بنابراين اگر هنگام اجراى صيغه عقد شرط نمايند كه از يكديگر ارث ببرند اين حق براى آنها ثابت خواهد بود.

متن صیغه عقد

زن می‌گوید: «زَوَّجتُکَ نَفْسی فی المُدَّةِ الْمَعْلوُمَه عَلَی الْمَهْرِ الْمَعْلوُم» (خودم را به تو تزویج کردم برای مدت معین با مهر معین)
بعد مرد می‌گوید: «قَبِلْتُ» قبول کردم، برابر ماده‎ی ۱۰۶۵ قانون مدنی پی‎در‎پی بودن ایجاب و قبول شرط صحیح بودن عقد نکاح است. بنابراین در صورتی‌ که فاصله‎ی بین ایجاب و قبول به‌اندازه‌ای باشد که نتوان قبول را به ایجاب مرتبط دانست صیغه عقد باطل خواهد بود.
تبصره: اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است. اما باید لفظی را بگویند که معنی زَوَّجْتُ و قَبِلْتُ را بفهماند.

احکام ازدواج موقت (متعه) و متن صیغه عقد

۱٫ در ازدواج موقت، رضایت طرفین و خواندن صیغه کافی است و نوشتن و شاهد گرفتن لازم نیست.
۲٫ خود زن و مرد می‌توانند صیغه عقد را بخوانند. ابتدا مدت عقد (از یک ساعت تا چند سال) و میزان مهر (مثلاً از هزار تومان تا …) را معین کنند و بعد صیغه عقد را بخوانند.

۳٫ عقد موقت طلاق ندارد بلکه جدا شدن زن و مرد بواسطه تمام شدن مدت عقد و یا بخشیدن مدت (مرد باقیمانده زمان عقد را به زن می‌بخشد) می‌باشد.
۴٫ اگر کسی زنی را به عقد خود درآورد، اگر چه نزدیکی نکرده باشد مادر آن زن به آن مرد محرم می‌شود و اگر نزدیکی کرده باشد، اگر آن زن از مرد دیگری دختر داشته باشد دختر آن زن نیز به آن مرد محرم می‌شود و مرد هرگز نمی‌تواند با آن دختر ازدواج کند.
۵٫ مدت زمانی را که زن نمی‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند عدَه می‌گویند. این مدت پس از طلاق (در عقد دائم) و یا اتمام مدت زمان (در عقد موقت) و یا از فوت شوهر شروع می‌شود.
۶٫ عدَه عقد موقت دو بار طهر (عادت ماهیانه زنان) است. عدَه عقد دائم از زمان طلاق، سه بار طهر است. عدّه وفات شوهر، چهار ماه و ده روز است اگر چه زن یائسه یا متعه باشد.
۷٫  زن یائسه (زن غیر سیدی است که سنش بالاتر از پنجاه سال یا سیده‌ای که سنش بالاتر از شصت سال باشد) عدّه طلاق و عدّه اتمام عقد موقت ندارد.
۸٫ اگر مردی زنی را که در عدّه دیگری است برای خود عقد کند آن زن بر او حرام می‌شود.

نکته: در ازدواج دائم «مسلمان» نمى تواند با «غير مسلمان» ازدواج كند، ولى ازدواج موقت مرد مسلمان با زن غير مسلمانى كه از اهل كتاب است (مانند مسيحى و يهودى) مانعى ندارد.