مجازات استفاده از عکس پروفایل دیگران

یکی از شایع‌ترین جرایمی که بواسطه پیشرفت تکنولوژی در فضای مجازی رخ می‌دهد سواستفاده از عکس‌های دیگران به‌خصوص عکس پروفایل آنهاست. در کنار دیگر جرائمی که در فضای مجازی رخ می‌دهد مانند مزاحمت اینترنتی، کلاهبرداری از طریق فروشگاه‌های اینترنتی و … سو استفاده از عکس‌هایی که افراد در شبکه‌های اجتماعی از خود منتشر می‌کنند هم موضوع قابل توجهی می‌باشد.

در این مطلب قصد داریم تا به مجازات استفاده از عکس پروفایل دیگران بپردازیم.

جرایم اینترنتی و رایانه‌ای چیست؟

از دهه ۷۰ با ورود رایانه و اینترنت به زندگی بشر در حقیقت نوعی جدید از جرم در جامعه ایجاد شد که مصادیق و دامنه جرائم فضای مجازی را به شدت گسترش داد.

جرائم اینترنتی، جرائمی هستند که در فضای مجازی به وجود می‌آیند و با فعل یا ترک فعلی صورت می‌گیرند که از طریق یا به کمک سیستم‌های کامپیوتری و اینترنتی رخ می‌دهد. منظور از فضای مجازی هم فضایی است که خدمات به‌صورت اطلاعات الکترونیک مبادله می‌شود.

انواع جرائم فضای مجازی

قانونی تحت عنوان قانون جرائم رایانه‌ای در مجلس به تصویب رسیده است که در آن اکثر جرائم رایانه‌ای تبیین گشته است. با توجه به این قانون در یک تقسیم‌بندی کلی جرائم فضای مجازی به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارت اند از:

• جرائم سنتی

این جرایم در قالب فضای مجازی شامل کلاه‌برداری، جعل، افترا، هتک حرمت و … می‌شود که مصادیق آن در غیر از قالب فضای مجازی نیز نمود داشته و در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است.

• جرائم فضای مجازی سایبری

که مختص قضاهای اینترنت است مانند شنود غیرمجاز، دست‌کاری و تخریب داده‌های اینترنتی و …

جرم از طریق کامپیوتر

که وابستگی به حضور اینترنت ندارد مانند جرم حمل اسناد و … .

جرم استفاده از عکس دیگران در فضای مجازی

در ایران تصاویر، فیلم‌ها و هر اطلاعات دیگری از کاربران در فضای مجازی مورد حمایت قانون قرار گرفته و افرادی که دست به انتشار محتوا‌های دیگران می‌زنند تحت شرایطی مجرم شناخته شوند. یکی از آنها جرم استفاده از عکس پروفایل دیگران است.

دانلود تصویر شخص دیگری و قرار دادن آن عکس بر روی صفحه کاربری خود در فضای مجازی جرم است و در صورت شکایت شخص از این کار فرد خاطی به مجازات قانونی محکوم می‌شود.

مطابق قانون جرایم رایانه‌ای سوء استفاده از نام یا تصویر دیگری جرم است. بر اساس ماده ۱۶ این  قانون هرکس به وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم، صوت یا تصویر دیگران را تغییر دهد یا تحریف کند مجرم است.

این جرم زمانی محقق می‌شود که فردی عکس خود را برای پروفایل حساب‌های اجتماعی‌اش منتشر کند و دیگری عکس وی را به نحوی تغییر دهد که موجب هتک حیثیت فرد شود، مثلا توهین، ناسزا یا نوشته نامتعارفی روی آن بنویسد یا صاحب تصویر را در شبکه‌های اجتماعی مورد هتک حیثیت قرار دهد. در این حالت با طرح شکایت و اثبات اتهام، ممکن است فرد خاطی به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال، یا جزای نقدی از ۵ تا ۴۰ میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم شود.

نحوه پیگیری قانونی جرم استفاده از عکس پروفایل دیگران

ورود به فضای مجازی باید همیشه همراه با شناخت کامل از این فضا صورت گیرد، چرا که اگر اطلاعات شما در معرض عام قرار گیرد و به درستی حفاظت نشوند هر لحظه امکان اعمال مجرمانه نسبت به آن‌ها وجود دارد.

به طور کلی در صورت بروز یکی از جرائم رایانه‌ای علیه شما باید با رعایت موارد زیر اقدام به طرح دعوی جرائم رایانه‌ای کنید:

اولین راه این است که در سریع‌ترین زمان ممکن شکایت کنید. زیرا در جرائم رایانه‌ای هر لحظه امکان از بین رفتن مدارک و سخت‌شدن دسترسی به او وجود دارد؛ پس اگر جرمی علیه شما اتفاق افتاد، سریعاً اقدام به ثبت شکایت خود کنید.

دومین راه جمع آوری و نگهداری همه مدارک است. فراموش نکنید که اسناد، تصاویر و نوشته‌ها با یک دسترسی قابل از بین رفتن هستند؛ پس سعی کنید مدارک را به شکل‌های مختلف مثل گرفتن اسکرین شات، عکس گرفتن از آن‌ها به وسیله یک گوشی دیگر و غیره حفظ کنید.

در مورد جرم استفاده از عکس پروفایل هم قربانی این جرم یعنی کسی که عکسش مورد سواستفاده قرار گرفته است ابتدا باید اقدام به جمع ‌آوری دلیل و مدرک کنند و اعمال خلافی که به نام یا با عکس آن‌ها صورت می‌گیرد را از راه‌های مختلف مانند گرفتن اسکرین شات و عکس گرفتن با یک گوشی دیگر جمع‌آوری کند و با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای شکایت خود را  ارائه دهند.

فهرست مصادیق محتوای مجرمانه موضوع مجرمانه موضوع ماده ۲۱ قانون جرایم رایانه ای

مصادیق جرایم رایانه ایی و اینترنتی

۱- دسترسی به داده های رایانه ای به صورت غیرمجاز

۲- شنود غیرمجاز

۳- جاسوسی رایانه ای

۴- جعل مجازی

۵- سرقت اینترنتی

۶- کلاهبرداری رایانه ای

منبع : ره جویان عدالت