تکدی گری عنوان قانونی است که به عنوان جرم در قانون مجازات اسلامی شناخته شده است، بدین معنی که هر شخصی رفتاری را انجام دهد که مصداق تکدی گری باشد از نظر قانونگذار مجرم بوده و به مجازات جرم آن محکوم خواهد شد. قانونگذار در ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی درباره تکدی گری مقرر داشته است «هر کسی که تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش کند، به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شدو چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود، علاوه بر مجازات مذکور همه اموالی که از طریق تکدی گری به دست آورده است، مصادره خواهد شد» اما آیا واقعاً چنین مجازاتی جنبه بازدارندگی داشته باشد؛
دلایل و ریشه های اجتماعی و اقتصادی تکدی گری:
تکدی گری صرف نظر از این که از طرف قانونگذار به عنوان جرم مورد شناسایی قرار گرفته است اما نمی توان از ریشه های اجتماعی و اقتصادی آن غافل ماند زیرا هر چند ممکن است برخی از اشخاص با وجود توان مالی مبادرت به تکدی گری نمایند، اما در غالب موارد افرادی که تکدی گری می نمایند در وضعیت دشوار اقتصادی قرار دارند و یا حتی ممکن است ریشه های اجتماعی باعث گردیده است باشد که این اشخاص به تکدی گری روی بیاورند. در وضعیت دشوار اقتصادی برخی از افراد ممکن است به علت تگنای اقتصادی شدید مرتکب چنین عملی شوند و گاه از شرافت و حیثیت خود برای بدست آوردن حداقل پول برای امرار و معاش بگذرند.
اما چنانچه شخص به علل ریشه های اجتماعی یا حتی فرهنگی اهل کار کردن و زحمت کشیدن نباشد و یا بخواهد با کمترین درسر به پول دست یابد در این صورت این عمل زشت و ناپسند خواهد بود و باعث ترویج فرهنگ در یوزگی و سر بار جامعه بودن می گردد. بنابراین به نظر می رسد اولین و مهم ترین دیلی برای گدایی و تکدی گری شرایط وخیم اقتصادی باشد و در مرحله بعد تثبیت فرهنگ در یوزگی و تکدی گری است و چنانچه تکدی گری به علت ریشه های اجتماعی یا فرهنگی تکدی گری باشد در این صورت مسأله بغرنج بوده و نیاز به تأمل بیشتر دارد.
آیا جرم انگاری و مجازات می تواند ریشه های تکدی گری را از بین ببرد؛
همانطور که در بالا گفته شد تکدی گری بیشتر از این که ناشی از فرهنگ در یوزگی باشد ریشه در مسائل اقتصادی دارد و وجود همین مسائل باعث می گردد که تکدی گری بیشتر گردد بنابراین برای از بین بردن تکدی گری ضرورت دارد ابتدا اقتصاد شکوفا گردد، در مرحله بعد چنانچه شخصی با وجود تمکن مالی بخواهد تکدی گری نماید باید مجازات به نحوی در نظر گرفته شود که مانع وی برای گدایی گردد و فرهنگ کار و تلاش را در جامعه ارزشمند نماید. در صورتی که فرهنگ کار و تلاش جایگاه ویژه ای داشته باشد و افراد جامعه از روی ترحم به چنین افرادی کمک نکنند، کم کم زمینه برای تکدی گری از بین خواهد رفت.
