طبق قانون و شرع اسلام، ناباروری و یا دیگر مشکلات جنسی جدی، میتوانند دلیل بر طلاق گرفتن زوجین از یکدیگر باشد. این مسئله همچنین در شروط ضمن عقد نیز قرار گرفته و زوجین با امضا کردن آن به گونهای در صورت رخ داد آم مسئله، به دیگری اختیار یا وکالت اقدام قانونی میدهند.
عموما آنگونه که شواهد پزشکی نیز بیان میکند، بیشترین درصد ناباروری در زوجین، مربوط به مردان است و از این جهت که امکان درخواست طلاق برای بانوان، دشوارتر است. ناباروری مردان از نظر قانونی از اهمیت بیشتری برخوردار است و مورد بررسی و بحث بیشتری قرار گرفته است.
البته امروز روش های درمانی بسیاری به وجود آمده است که میتوانند مشکلات باروری را حل کنند و به گفته مراجع مربوطه، امروز کمتر زوجی وجود دارند که امکان رفع مشکل باروریشان به روشهای درمانی وجود نداشته باشد. اگرچه بعضاً این درمانها بسیار گران است و بسیاری ممکن است علاقه ای به انجام آن نداشته باشند.
ناباروری به چه اطلاق میشود و آیا درمانهای پیشرفته احکام را نقض میکنند؟
چنانچه زوجی بیش از یک سال رابطهی جنسی منظم و بدون استفاده از روشهای پیشگیری بارداری داشته باشند و منجر به بارداری نشود، دچار ناباروری هستند. علت ناباروری میتواند هریک از زوجین یا مشکلاتی توأم مربوط به هردوی آنها باشد. اگرچه طبق آمار، بیشتر علت ناباروری از مردان است.
با وجود روشهای پیشرفته و نوین ناباروری و درصد بالای پاسخ مثبت به درمان و رفع این مشکل؛ به دلیل اینکه این روشها هزینههای بسیار زیادی دارند و همچنین نمیتوان از درمان با قطعیت کامل سخن گفت، روشهای درمانی به عنوان دلیل برای دادگاه پذیرفته نیستند و نمیتوانند ناقص حق طلاق باشند. از این رو روشهای درمانی از پیشنهاداتی است که به زوجینی میشود که اهتمام به ادامه دادن زندگی مشترک دارند. که البته در صورت وجود این خواست، هیچکسی حق به چالش کشیدن زوجین و یا جدا کردن آنها را از یکدیگر ندارد. بنابراین شرط مندرج در سند نکاحیه به لحاظ پیشرفت های علمی عملاً منفسخ شده و قابلیت اجرا ندارد.
طلاق به علت ناباروری زن
از آنجایی که در قانون و شرع اسلامی حق طلاق بر عهدهی مرد میباشد و مرد هیچ احتیاجی به دلایل محکمه پسند ندارد و میتوان هر زمان که بخواهد با اهدای حقوق زوجه به او، او را طلاق دهد، نتیجتا طلاق به علت ناباروری زن مطرح نیست. البته بسیاری از افراد فکر میکنند که نابارور بودن زن، میتواند دلیل بر از بین رفتن حقوقش در ازدواج، مانند مهریه باشد که باید گفت اینگونه نیست و اگر مرد قصد طلاق دادن زنی را داشت، تمام حقوق زن از جمله مهریه و همچنین تضمین به اجرای تمامی شروط ضمن عقد، به قوهی خود باقی است و ناباروری دلیل طلاق زوجه محسوب نمی شود.
طلاق به علت ناباروری مرد
ناباروری مرد یکی از مواردی است که به زنان در شرع اسلامی، اجازهی طلاق میدهد. این مسئله در شروط ضمن عقد آمده و به امضای زوج رسیده است که با وجود آن، در صورتی که زوجه به دادگاه شکایت کند و مدارکی دال بر این مسئله ارائه دهد، دادگاه پس از بررسیها و ارجاع زوج به پزشکی قانونی و کسب تأیید پزشکی قانونی، به سبب شروط ضمن عقد، زوجه وکالت بر حق طلاق دارد و میتواند جدا شود که البته بنا به درج واژه عقیم بودن و پیشرفت های پزشکی علی الخصوص در کشور ایران شرط مندرج در سند نکاحیه منسوخ است.
اگر زوج در روز عقد، این شرط را در عقدنامه امضا نکند و آن را نپذیرد هم، زوجه در هنگام شکایت به دادگاه میتواند ادعای عسر و حرج به دلیل این مسئله داشته باشد و حق طلاق را از دادگاه بگیرد. عسر و حرج به مسائلی میگویند که باعث سختی و غیر قابل تحمل شدن زندگی برای زوجه میشود و ناباروری مرد نیز عسرو حرج نیست. که توسط دادگاه مورد قبول واقع میشود.
زوجه برای درخواست طلاق به دلیل ناباروری از زوج، باید درخواست خود را به پیوست مدارک پزشکی یا شواهد دیگری که دارد به دادگاه خانواده تقدیم نماید که پس از بررسی کامل و گواهی قطعی پزشکی قانونی دایر بر عقیم بودن زوج دادگاه می تواند حکم طلاق صادر نماید.
حقوق زن در صورت درخواست طلاق به علت ناباروری مرد
اگر زنی به دلیل ناباروری مرد درخواست طلاق دهد و دادگاه این اجازه را برای او صادر کند، زوجه علاوه بر اینکه میتواند از همسرش طلاق بگیرد، تمامی حقوق او در زندگی مشترک، شامل مهریه، اجرت المثل، نفقه معوقه همگی برای زوجه محفوظ بوده و میتواند برای گرفتن آنها اقدام کند و مرد موظف به پرداخت آنها میباشد.
فسخ نکاح به دلیل ناباروری مرد
فسخ نکاح به شرایطی گفته میشود که زوجه یا زوج، هرکدام برحسب مواردی که به آنها اجازهی فسخ نکاح میدهد، قبل از شروع زندگی مشترک و گذشتن مدت قابل پذیرش برای دادگاه ( با علم به اینکه امکان فسخ نکاح وجود دارد و میتواند این کار را بکند) با ارائه شواهد و طابق قانون، اقدام به فسخ نکاح کند.
ناباروری مرد فی ذاته دلیل بر فسخ نکاح برای زوجه نیست، مگر اینکه این ناباروری به علت دلایل دیگری مانند اختگی، یا عدم توانایی برقراری رابطه جنسی توسط مرد به دلیل نقص در دستگاه تناسلیاش باشد، که این مورد را قانون مشخص کرده و در این صورت امکان درخواست فسخ نکاح برای زوجه وجود دارد.