تعریف اجاره در قانون مدنی

مطابق ماده ۴۶۶ قانون مدنی: «اجاره عقدی است که به موجب آن مستاجر، مالک منافع عین مستاجره می‌شود. اجاره‌دهنده را موجر، اجاره‌کننده را مستاجر، و مورد اجاره را عین مستاجره می‌گویند.»

مسئولیت‌های موجر و مستاجر در قرارداد

• تحویل مورد اجاره به مستاجر پس از انعقاد قرارداد
• بازگرداندن مبلغ ودیعه یا پول پیش در زمان تخلیه
• انجام تعمیرات کلی و اساسی (مثل لوله‌کشی، سیستم گرمایش، سقف و…)
• عدم ایجاد تغییر در ملک در طول مدت قرارداد که مانع استفاده مستاجر شود

تکالیف مستاجر در قرارداد ملکی

• پرداخت به موقع اجاره‌بها طبق قرارداد
• تخلیه ملک در پایان مدت اجاره
• انجام تعمیرات جزئی مانند تعویض لامپ یا رنگ‌آمیزی جزئی
• پرداخت هزینه‌های مصرفی مثل آب، برق، گاز، تلفن و شارژ ساختمان
• اجتناب از ورود خسارت به ملک یا ممانعت از تعمیرات اساسی توسط موجر

تفاوت قراردادهای رسمی و غیررسمی در قراردادهای موجر و مستاجر

قرارداد رسمی، توافقی است که در دفترخانه اسناد رسمی به ثبت رسیده باشد. اگر این فرآیند انجام نشود، حضور حداقل دو شاهد الزامی است تا در مراجع قضایی اعتبار داشته باشد. قراردادهای تنظیم‌شده در بنگاه‌های معاملات ملکی نیز فقط در صورت داشتن دو شاهد معتبر تلقی می‌شوند.

شرایط فسخ در قراردادهای اجاره

فسخ قرارداد توسط مستاجر

اگر موجر به تعهدات خود عمل نکند یا ملک ایراد جدی داشته باشد، مستاجر مجاز است قرارداد را خاتمه دهد. همچنین در صورت توافق قبلی، امکان فسخ پیش از موعد نیز وجود دارد. در مواردی مثل خرابی غیرقابل‌تعمیر، ترک قرارداد از سوی مستاجر قانونی است.

فسخ قرارداد توسط موجر

در صورتی که مستاجر از ملک در جهتی برخلاف توافق اولیه استفاده کند یا مرتکب تخلف شود یا اجاره را چند ماه پرداخت نکند، موجر می‌تواند اقدام به فسخ نماید.

مسئولیت تعمیرات اساسی در ملک اجاره‌ای

چنانچه خرابی تجهیزات ملک بر اثر سهل‌انگاری مستاجر باشد، جبران هزینه‌ها بر عهده اوست. در غیر این‌صورت، تعمیرات کلی با مالک خواهد بود.

فرآیند تخلیه ملک و راهکارهای قانونی

اگر پس از اتمام مدت اجاره، مستاجر از تخلیه ملک خودداری کند و یکی از شرایط زیر برقرار باشد، مالک می‌تواند از شورای حل اختلاف درخواست تخلیه فوری ارائه دهد:

• اتمام مدت اجاره
• عدم پرداخت اجاره بیش از سه ماه
• نقض تعهدات قراردادی از سوی مستاجر

برای اطلاعات بیشتر درباره فرایند تخلیه ملک، می‌توانید به صفحه تخصصی ما مراجعه کنید.

مراجع صالح در دعاوی موجر و مستاجر

رسیدگی به دعاوی اجاره املاک مسکونی معمولاً در صلاحیت شورای حل اختلاف است. در مورد املاک تجاری، دادگاه‌های عمومی به این مسائل رسیدگی می‌کنند.

مفهوم اجرت‌المثل ایام تصرف

در مواردی که مستاجر بدون قرارداد معتبر از ملک استفاده کند، مالک می‌تواند اجرت‌المثل ایام تصرف مطالبه نماید. این مبلغ با توجه به نظر کارشناس و شرایط استفاده تعیین می‌گردد.

قوانین انتقال اجاره به شخص ثالث

در صورتی که در قرارداد اجاره، مجوز انتقال ملک به دیگری درج شده باشد، مستاجر می‌تواند ملک را واگذار کند. در غیر این صورت، انتقال ممنوع بوده و موجر اختیار فسخ دارد.

بیمه آتش‌سوزی در قراردادهای اجاره‌ای

مسئولیت پرداخت هزینه بیمه آتش‌سوزی بر عهده موجر است. در مقابل، مستاجر وظیفه دارد وسایل شخصی خود را در برابر آتش‌سوزی بیمه کند. این اقدام جهت پیشگیری از خسارات مالی اهمیت زیادی دارد.

پرسش‌های پرتکرار درباره اجاره ملک

در صورت بروز اختلاف میان موجر و مستاجر بر سر تخلیه، تمدید قرارداد یا شرایط اجاره، مشورت با یک وکیل ملکی می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین برای آشنایی بیشتر با مراحل قانونی تخلیه ملک، پیشنهاد می‌کنیم مقاله جامع ما را در این زمینه مطالعه کنید.