فسخ مبایعه نامه عبارت از بر هم زدن عقد است در مواردی که قانون اجازه می دهد. هر قراردادی که میان دو طرف بسته می شود ، اصولا آن دو طرف معامله را پایبند به قرارداد می کند . بنابراین اصل بر این است که هیچ کدام از طرفین نمی توانند قرارداد را به طور یک جانبه بر هم بزنند. در این مورد ماده ۲۱۹ مقرر کرده است : «عقودی که بر طبق قانون واقع شده بین طرفین عقد و قائم مقام آنها لازم الاجرا و صحیح است مگر اینکه به رضای طرفین یا به علت قانونی فسخ شود» به این ترتیب اصل بر عدم امکان برهم زدن اختیاری عقود است. اثر فسخ مبایعه نامه نسبت به آینده است، به طور مثال یک نفر مال خود را به دیگری می فروشد، با فسخ معامله تمامی منافع یا خسارتی ناشی از آن مال به خریدار اولیه بر می گردد .
خیار فسخ مبایعه نامه
به حق فسخ مبایعه نامه در اصطلاح حقوقی «خِیار» یا «خیار فسخ» گفته میشود. خیار به معنی اختیار است و منظور از آن اختیاری است که فرد در فسخ معامله دارد. مثلا بعد از معامله معلوم شود که کالا دارای عیب بوده است ، قانونگذار به خریدار اختیار داده بنابر خیار عیب معامله را فسخ نماید. این خیار تنها مختص خریدار نمی باشد فروشنده هم می تواند براساس این خیار معامله را فسخ نماید . طبق قانون مدنی خريدار و فروشنده در يازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند . در اینجا تلاش میکنیم تا به بعضی از موارد فسخ مبایعه نامه که پرکاربردترهستند و ممکن است در معاملات خود به آن برخورده باشید، اشاره کنیم و درخصوص آنها توضیحات مختصری بدهیم.
خیار عیب
طبق ماده ۴٢٢قانون مدنی: «اگر بعد از معامله معلوم شود که کالا یا موضوع معامله دارای عیب بوده مشتری در پذیرفتن کالا معیوب با گرفتن ارش یا فسخ معامله مختار است .» این عیب باید به صورتی باشد که از ارزش کالا یا استفاده متعارف آن بکاهد. بنابراین قانونگذار دو راه حل برای جبران خسارت زیان دیده تعیین کرده است یکی آنکه معامله را فسخ کند و دیگری آنکه ارش بگیرد، یعنی مابه التفاوت کالای سالم و معیوب را دریافت کند در ماده ۴٢٧ قانون مدنی چگونگی تعیین ارش یان شده ست . البته اختیار مشتری در اعمال حق فسخ مشروط به آن است که مورد معامله موجود، سالم و در ملکیت خریدار باشد والا حق فسخ از بین رفته و فقط حق اخذ ارش باقی می ماند.
خیار تخلف از شرط
فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد، یا شرط کند مالی را که میدهد دارای ویژگی های باشد اما به آن شرط عمل نکند که در این صورت دیگری میتواند با حدود و شرایطی معامله را به هم بزند. احکام خیار تخلف شرط به طوری است که در مواد ۲۳۴ الی ۲۴۵ قانون مدنی ذکر شده است.
خیار تدلیس
اگر در معامله ای یکی از طرفین کاری انجام دهد که سبب شود طرف دیگر معامله فریب بخورد در اینجا اختیار فسخ برای کسی است که فریب خورده است به عنوان مثال اگر فردی خودروی را به حساب اینکه کم کار کرده است ، خریداری کند و بعد معلوم شود که فروشنده کیلومتر شماره خودرو را دستکاری کرده، خریدار را فریب داده، در این صورت خریدار می تواند به خیار تدلیس اشاره کند و اقدام به فسخ مبایعه نامه کند.
خیار تاخیر ثمن
در معاملات نقدی اگر ظرف سه روز خریدار ثمن یا همان ما به ازای معامله را پرداخت نکند فروشنده می تواند از تحویل کالا به خریدار خودداری کنند. بنابراین این خیار مختص فروشنده می باشد که در اثر نپرداختن ثمن در ظرف سه روز از تاریخ معامله اختیار فسخ مبایعه نامه را دارد.
خیارمجلس
تا زمانی که طرفین معامله در محل توافق یا بنگاه حضور دارند ، این حق را دارند که از معامله پشیمان شوند و معامله را فسخ کنند. بنابراین خیار مجلس تا زمانی که دو طرف از هم جدا نشده باشند و در کنار هم هستند صورت می گیرد.
خیار غبن: غبن به معنای ضرر و زیان می باشد.این خیار برای کسی است که دچار ضرر و زیان زیادی شده باشد.
مدارک موردنیاز برای گرفتن وکیل فسخ قرارداد :
- کارت ملی
- اسناد و قرارداد های مربوطه
سوالات متداول فسخ مبایعه نامه
۱-در صورتیکه فروشنده پارکینگ را تحویل ندهد فسخ مبایعه نامه آپارتمان چگونه است؟
ابتدا باید از طریق اظهارنامه از فروشنده تقاضای تحویل پارکینگ صورت گیرد و در صورتیکه فروشنده تحویل ندهد باید در دادگاه شکایت و درخواست فسخ قرار داد نمود .
۲- نسبت به فسخ مبایعه نامه چگونه میتوان اقدام نمود؟
اگر در مبایعه نامه طرفین حق فسخ قرارداد پیش بینی کرده باشند طبق قرارداد نسبت به فسخ معامله اقدام می شود.
۳- اگر فروشنده از انتقال سند خودداری کند فسخ مبایعه نامه چه صورتی میباشد؟
ابتدا باید اظهارنامه ارسال شود و سپس دادخواست الزام به ایفای تعهد بر اساس مفاد قرارداد تنظیم نموده و در غیر این صورت مطالبه جبران خسارت و ضررو زیان نمود.
سلام من یه قطعه زمین خریدم بعد خانمم گفت بزن به نام من تا خونه درست کنم خودش درست ما زدیم به نامش بعد زد زیرش که من درست نمیکنم میخوام بفروشم مال خودمه میخواستی به نام نزنی.ولی من گفتم اگه خودم روش خونه بسازم شاید از خر شیطون پایین من خونه تا سقف درست کردم حالا کارمون به جدایی کشیده میگه زمین مال خودمه بیا توافقی از هم جداشیم.الان از هم جدا شدیم البته هنوز از ثبت درش نیاوردم.حالا امده میگه زمین که مال خودمه خونه هم که توش درست کردی مال منه بعد میگه محریم میبخشم عوض زمین وگرنه میتونستم محریم ازت بگیرم. اینم بگم قول نامه دستی نوشتم دادم بهش فقط من زیرش انگشت زدم با مهر شورا روستا وامضا همین بنظر شما میشه کاریش کرد خونم ازش بگیرم چون زمین وخونه من خیلی گرونتر از محریه شه
سلام وقت شما بخیر
در صورت بررسی مدارک امکان ابطال قولنامه نوشته شده ممکن است وجود داشته باشد.
با سلام
زمین کشاورزی معامله کردیم.داخل مبایعه نامه نوشته شده مبلغ کل ثمن پرداخت شد.شخص سومی وجود داره.از شخص سوم طلب داشتیم.گفت طلبت رو من جای پول زمین میدم به فروشنده.توافقی بوده.اما فروشنده الان مدعی شده پولی پرداخت نشده.حق فسخ داره یا میتونه مدعی بشه فروشنده؟
سلام وقت شما بخیر
بستگی به مندرجات مبایعه نامه شما دارد چنانچه عقد بیع صحیح انجام شده باشد شما فقط می توانید ثمن معامله را مطالبه نمایید.
سلام من یک موتورسیکلت کارکرده خریدم ک حدودا ۷ ماه کارکرده بود و فروشنده ب من گفت ک هنوز کارت موتور و کارت سوخت و سندش نیومده و بعد میادش …بعد متوجه شدم ک موتور را قسطی خریده و تا یکسال دیگه قسط داره و هیچ چیزی از موتور الان ب نام من نیست و هنوز پنج تومن از پول موتور مونده …میتونم الان من فسخش کنم …لطفا راهنماییم کنین..ممنون
سلام وقت شما بخیر
چنانچه مبایعه نامهه منعقده صحیحاً بین شما تنظیم و امضاء شده باشد قابل فسخ نیست.
سلام خسته نباشید من تقریبا یک ماه پیش خونه ای و قولنامه کردم همه پولو دادم ی مقدار خیلی کم مونده . فروشنده الان فوت کرده و من الان فهمیدم ک مرحوم کارت قرمز عصاب و روان داشته
الان معامله فسخ میشه ؟؟
سلام وقت شما بخیر
در صورتیکه وراث مرحوم قولنامه را تأیید نکنند و درخواست فسخ آن را به استناد این موضوع داشته باشند امکان ابطال آن وجود دارد.
سوالی که دارم مادر من اوایل ازدواج پولی ب پدرم داده که باغ خریدن ک بابام گفته بنام خودم کردم و بعد بنامت میزنم و دیگه نزده الان بنام بابامه ما چجور میتونیم حق مادرمون زنده کنیم؟چون نابرادری دارم و بنام بابامه
سلام وقت شما بخیر
مادر شما می تواند درخواست مطالبه وجه مطرح نماید.
سلام من سه ماه پیش یه خونه رو دیدیم وپسندیدم وطرف گفت خودم دفتر دارم دفتر تهاتر،ومارو برد اونجا ویه مبایعه نام نوشت و۵۰ میلیون بیعانه دادایم وامضا کردیم الان متوجه شدیم که کلا این فروشنده که سه نفرن ،اصلا خونه به اسمشون نیست و به ما گفتن بیاید یه خونه دیگه بهتون بدیم اون خونه قبلی ۹۰ میلیون مالبات شهرداری داره ، وحالا ما میخوایم قرداد رو فسخ کنیم وبه پولمون برسیم ولی اونا پول رو نمیدن حالا ما چکار کنیم مممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت شما بخیر
هم می توانید شکایت کیفری مطرح نمایید با عنوان کلاهبرداری و هم می توانید استرداد وجه پرداختی را مطالبه نمایید.