زمانی که پروندهای در دستگاه قضایی به جریان میافتد، بدون رضایت شاکی امکان متوقف شدن روند رسیدگی به پرونده وجود ندارد، مگر اینکه پرونده یه یکی از چند علل خاص توقف روند دادرسی مانند شمول عفو، اعتبار امر مختومه یا فوت و جنون یا زوال عقل متهم برخورد کند. فوت متهم، یکی از عوامل اصلی توقف رسیدگی و یا تغییر در روند رسیدگی به جرم است که در ادامه به آن میپردازیم. اگر مشتکی عنه نمرده باشد و هنوز در قید حیات باشد، اما برای مثال دچار جنون، امراضی مانند آلزایمر شدید و زوال عقل، کما و از این قبیل شده باشد نیز، روند دادرسی به همان صورتی پیش میرود که گویی شخص فوت کرده و لذا قرار توقیف دادرسی صادر می شود چون جرم قائم به شخص متهم فوت شده است.
شرایط پرونده حقوقی در صورت فوت مشتکی عنه یا متهم
در صورتی که متهمی فوت کند یا دچار زوال عقل شده و یا به جنون برسد، به طوری که در هیچ یک از این موارد، امکان حضور او در دادگاه و همچنین مجازات او وجود ندارد و ممکن نباشد. روند رسیدگی به پرونده به تعویق میافتد. در این صورت، در صورتی که پرونده قضایی شکایت کیفری باشد یا حقوقی، در ادامهی روند تفاوت ایجاد میکند. اگر شکایت حقوقی باشد. در صورتی که موضوع گرفتن حقی باشد، برای مثال مانند طلاق، یا اجازهی خروج از کشور، برای زنان، خود به خود روند قضایی متوقف شده و از موضوعیت خارج میشود. اما اگر در این دعوی کیفری، مبلغی وجود داشته باشد که باید به شاکی پرداخت میشده. شاکی از طریق دادگاه از مرگ مشتکی عنه مطلع میگردد و قرار توقیف دادرسی صادر می شود تا تعیین شود تا وراث به دادگاه معرفی شوند. در این صورت روند قضائی دوباره به جریان میافتد و در صورت صدور حکم به نفع شاکی، وراث طرف دعوی مسئول پرداخت بدهی او به مدعی میشوند، ولو از مال خود یا از ترکهی متوفی که قبول کرده اند. از جمله این شکایات، میتوان به پرداخت بدهی و وام، پرداخت حقوق همسر از جمله مهر، اجاره بهای مالی که توسط متوفی اجاره شده بود را نام برد.
شرایط پرونده کیفری در صورت فوت متهم
در صورتی که متهم یک پروندهی کیفری فوت کند، میدانیم که اساس قانون مجازات شخصی بوده و کسی نمیتواند به جای شخص دیگری مجازات شود و همچنین نمیتوان انتظار داشت که شخصی را به جای شخص دیگری مجازات شود. حتی اگر این اشخاص فرزندان یا اولیای متهم باشند. از این رو در پروندههایی که متهم در آن یک نفر است. با مرگ متهم و یا جنون یا زوال عقل و ناتوانی او به سبب کما یا از این دست مسائل، به گونهای که شخص امکان حضور در دادگاه را نداشته باشد و مجازات آن با منطق همراه نباشد، خود به خود روند رسیدگی به پروندهی او متوقف شده و دادگاه پرونده را مختومه اعلام میکند و کسی را به جای او مجازات نخواهد کرد، مگر اینکه در پرونده به غیر از مجازات، مال یا وجوهی نیز وجود داشت باشند که باید به شاکی پرداخت شود. برای مثال: شخصی که مرتکب جرمی شده است که هم شامل دیه و هم شامل مجازات است. در این صورت، همانطور که گفته شد، کسی به جای متوفی مجازات نمیشود. اما شاکی از سوی دادگاه مهلتی کسب میکند تا ورثه و ترکهی متوفی را به دادگاه معرفی کند و ورثهی متوفی درصورت قبول ارث و ترکه باید دیهی شخص را به طور کامل پرداخت نمایند.
اگر پرونده چندین متهم داشته باشد چه راهکاری انجام میشود؟
در پروندههایی که چندین متهم دارند نیز، در صورت فوت یکی از متهمان ، پرونده به حالت تعلیق در نمیآید، حکم در قبال شخص متوفی به همان صورت گذشته است. اما ادامهی دادرسی برای رسیدگی به جرم دیگر متهمین پرونده کما فی السابق ادامه پیدا میکند و متوقف نخواهد شد. و با وجود منتفی شدن مجازات شخص متوفی، مجازات دیگر متهمان به قوت خود باقی است.
جزای نقدی برای متهم فوت شده
لازم به ذکر است که جزای نقدی که به عنوان مجازات تعزیری برای برخی از اتهامات در نظر گرفته میشود، مانند جزای نقدی جرمهایی مانند فحاشی یا توهین، از مبالغ و وجوهی مانند دیه یا بدهی که ورثهی متهم مسئول پرداخت آن میباشند مجزا است و ورثه هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارند. زیرا این مبالغ به عنوان جزای جرم بوده اند و قانون دربارهی جزا تصریح میکند که امری شخصی است و نمیتواند کسی را به جای شخص دیگری مجازات کرد. البته، در این مورد نیز، باید به رابطهی بین زمان صدور حکم و زمان فوت متهم نیز توجه داشت. در صورتی که حکم جزای نقدی صادر شده باشد و متهم در زمان صدور حکم در قید حیات بوده، اما به مرحلهی پرداخت مبلغ جزای نقدی نرسیده باشد. در صورت وجود چنین پیچیدگیهایی در خصوص مبالغ دریافتی از متهمی که فوت شده و یا متهمی که در قید حیات است اما ذی عقل نیست، بهتر است که با وکلایی مجرب مشورت کنید.
سلام برادرمن دوماه قبل مادرم رو هل داد ولگن پای مادرم شکست وعمل شد اما ازهمان روز اول بخاطر بیماری قلبی که مادرداشت حال شوک شدوحتمال میدم سکته کرد بعداز دوماه بخاطر بستری بودن وعود بیماری قلبی سکته کرد ومرحوم شد.درحالیکه همه میداتستیم که علت اصلی فوت مادردعوا وآسیب دیدکی بود روز دفن برای گواهی دفن ازماپرسیدند ازکسی شکایتی احیانا ندارید؟من آمدم بگم اما همراهان گفتند نگو اگر بگویی ممکن است دوباره تشریح شود ومراسم طبق برنامه پیش نرود وفکر خرج وعجله وابروی مراسم بودن..الان میخوام برم بگم داستان اینطور بوده آیا میتونم پس ازدفن شکایت کنم؟؟ممنون وآیا نبش قبروتشریح دوباره صورت میگیرد؟؟؟
خیر نمی توان اقدامی نمود
سلام خسته نباشید پدر بزرگ من فوت شده و قبل از فوت شدن پدربزرگم یک قطعه زمین را به همراه داییم فروخته است و پولش را به حساب داییم ریخته است پدر بزرگم چند قطعه زمین دارد که به اسم خودش است و خاله ها و مادرم از داییم شکایت کردند که زمین ها را بفروشند و حقشان را بدهند این تا این جای ماجرا
دایی من هم رفته از پدرش که پدر بزرگ من میشود شکایت کرده که زمین من را فروخته است میخواستم بدونم در چه شرایطی رای دادگاه به نفع دایی من میشود؟
اگر ثابت شود که پدر بزرگ با اجازه دایی ملک دایی را فروخته و دلش را نیز پرداخته ، تقصیر ی متوجه پدربزرگ نیست
سلام پدرم از پدرشون مقداری زمین وخانه به ارث برده وخواهرشم یه قطعه زمین داشته ک به پدرم داده ینی ارث خودشو بخشیده به پدرم الان هم پدر بزرگم و هم پدرم وعمه ام فوت شدن .حالا الان بعد از شیش سال برای پدرم حکم اومده ک شکایت کردن بچه های عمه ارث مادریشونو می خوان میشه راهنمایی کنید؟
سلام،
ارائه پاسخ کامل مستلزم ملاحظه و بررسی مدارک است.
با سلام
خواهان پرونده من ۸ ماه قبل فوت کرده و پرونده مشمول ماده ۱۰۵ شده. من همچنان بلاتکلیف هستم چون ورثه مرحومه خارج از کشور هستند. برای تعیین تکلیف و ختم پرونده دادگاه چه مدت صبر میکند و من باید چه کار کنم؟
دادگاه با اعلام شما اتخاذ تصمیم میکند
درود پدر من متهم شناخته شده است در یک درگیری دسته جمعی در حالی ک بیگناه بوده و پرونده چند متهم دارد و یک شاکی خصوصی ک آسیب دیده است،،حال وثیقه ای ک در رهن پدرم بوده با توجه به دادخواست های بسیار هنوز آزاد نشده است لطفا راهنمایی کنید،هنوز هیچ حکمی صادر نشده است و یک سال از فوت پدرم گذشته اما وثیقه رفع توقیف نشده
سلام . با توجه به فوت متهم . وثیقه گذار میتواندتقاضای رفع توقیف از دادگاه مراجعه کند
سلام . با توجه به فوت متهم . وثیقه گذار میتواندتقاضای رفع توقیف وثیقه از دادگاه را بنماید
سلام . بله .
سلام . بله . با ما تماس بگیرید
سلام . بله . با ما تماس بگیرید
سلام . بله . با ما تماس بگیرید
ببخشید من پدرم به علت فروش مال غیر پونزده ساله که زندانه و اخیرا حالش خیلی بده هیچ ملک و املاک و هیچی نداره اگر خدایی نکرده فوت کنه شکات میتونن از ما که ورثشم یم شکایتی بکنن برای ما مشکلی پیش میاد?
سلام . خیر
با سلام درود
پدر من متهم شناخته شده است در یک درگیری دسته جمعی در حالی ک بیگناه بوده و پرونده چند متهم دارد و یک شاکی خصوصی ک آسیب دیده است،،حال وثیقه ای ک در رهن پدرم بوده با توجه به دادخواست های بسیار هنوز آزاد نشده است لطفا راهنمایی کنید،هنوز هیچ حکمی صادر نشده است و یک سال از فوت پدرم گذشته اما وثیقه رفع توقیف نشده
اکنون سه بار تقاضای رفع توقیف داده شده اما همچنان پرونده باز است..ناگفته نماند این پروند سه متهم دیگر هم دارد..اکنون یک سال از فوت پدرم گذشته است اما همچنان سند ازاد نشده است.. و واقعا پدرم ابدا در این نزاع دسته جمعی حضور نداشتند. و یک وکیل هم گرفته بودیم.اما ظاهرا طبق قانون وکیل عزل می شود..بنده حتی از اهالی روستا وابادی و رییس شورا و دهدار هم استشهاد محلی دارم که در زمان وقوع درگیری متهم حضور نداشته است..لطفل راهنمایی بکنید.با تشکر بیکاران
باتشکر از شما.
سلام . با فوت متهم وثیقه با درخواست وثیقه گذار ازاد میشود با ما تماس بگیرید
سلام دوتا برادرای پدرم شکایت دوتابرادر دیگر کردن بخاطر عرث خودشون هم سالهاقبل بخشیدن امضا هم کردن الان بعد ۴۰ سال اومدن گفتن عرثمون میخوام پدرم و یه برادر دیگش زمین را ثند کردن تو حین شکایت پدرم فوت شده سال ۹۸ الان ما و اون یکی برادرش وکیل گرفتیم تو شکاید قید شده که برگه ای که امضا کردن پدر مجعل و سند جعل کرده ایا الان که ما وکیل داریم پول شکایت که میخوایم به وکیل بدیم باید هر دو برادر بدن چون پدر من فوت کرده وکیل گفت شاکی نمیتونه شکایت شخص فوت شده کنه فقط الا شکایت برای اون یکی برادر هست شما اسم از پدر شما تو شکایت نیست و نمیخواد پول بدی الان زدن زیرش و میگه باید صحم خودتون بدین میشه راهنمایی کنید ممنون
چیزی از سوال مفهوم نیست …از وکیل محترمتون بپرسید.
سلام اگر درحین دادرسی متهم فوت کند و قرار موقوفی صادر شود ولی بعد یه سال متوجه شویم متهم زنده است چه میشود؟ می توان دوباره دادرسی شروع کرد؟
سلام وقت بخیر
با توجه به ایتکه دادگاه با سامانه ثبت احوال لینک هستند چنین امری امکان ندارد در هر صورت اگر این امر محقق شود با اعلام به دادسرا می توان پرونده را به جریان انداخت.
با سلام هدود یک سال نیم پیش برادرم رفته بود با خانومش محمانی ونجا گفتند بیا بریم یک ساختمان نیمه کاره دارند ونجابرامون کمک کنید تا برادرم معلوم نیست عمدی انداختند داخل چاه یا خودش افتاده متصفانه فوت کردند از ساحب خانه شکایت کردیم دادکاه ریه داد به ساحب خانه قتل نیست اتفاق قاضی پرونده همین طور پرونده را بسته الان دوتا بچه داره کجا باید شگایت کنیم که هدقل دیه برادرمو بگیریم ممنون مشم به سوالم جواب بدید
با سلام پرونده شما نیاز به بررسی دارد.