وضعیت ارث نوزاد یکی از مهم ترین سوالاتی است که در قلمرو حقوقی مطرح می شود. تا به امروز افراد زیادی از ما سوال پرسیده اند که به صورت دقیق، نوزاد چقدر ارث می برد؟ اصلا آیا امکان دریافت ارث برای نوزاد وجود دارد یا نه؟ خیلی از افراد بر این باور هستند که نوزادان تازه متولد شده و جنین ها هیچ ارثی را دریافت نمی کنند. اما این تفکر به صورت کامل اشتباه می باشد.
تعریف ارث در دنیای حقوقی
قبل از پرداختن به ارث نوزاد در دنیای قانون ایران، بیایید تا به خود ارث و چیستی آن نگاهی بیندازیم. به صورت کلی، در ساده ترین تعریف می توان گفت ارث اموال میت است که پس از فوت شدن در اختیار وراث قرار می گیرد. به روند انتقال مالکیت اموال به وراث، انتقال ارث گفته می شود.
ارث نوزاد از نظر ماده ۹۵۷ قانون مدنی
در تصور عموم مردم، ارث نوزاد تعریف نشده است. خیلی از افراد فکر می کنند جنینی که هنوز به دنیا نیامده و به یک انسان کامل تبدیل نشده است، نباید هیچ ارثی را نیز دریافت کند. البته که قانون در این زمینه دستور های متنوعی داده و تکلیف افراد را به صورت کامل مشخص کرده است. بر اساس اطلاعات مندرج در ماده ۹۵۷ قانون مدنی، در صورتی که جنین زنده متولد شود حقوق مدنی به او تعلق می گیرد. در این شرایط نوزاد صاحب شخصیت بوده و می توان او را به عنوان صاحب حق هم شناسایی کرد. از جمله مهم ترین حقوقی که از نظر قانون به جنین یا نوزاد تعلق می گیرد می توان به حق حیات، حق ارث، حق هدیه، حق شهروندی و غیره اشاره کرد.
بررسی شرایط ارث نوزاد
البته که قانون گذاران برای تعلق گرفتن ارث نوزاد، یک سری دستور العمل های خاص را در نظر گرفته است. بر اساس ماده ۸۷۵ قانون مدنی، اگر یک جنین زنده متولد شود و بلافاصله فوت کند، دو حالت رخ می دهد. اگر نتوان ثابت کرد که نوزاد زنده یا مرده متولد شده است، حق ارث وی از بین خواهد رفت. این مسئله در ماده ۸۷۶ قانون مدنی تعریف شده است. اما اگر جنین زنده متولد شود و پس از مدتی فوت کند، ارث به صورت کامل به او تعلق پیدا خواهد کرد.
بر اساس ماده ۸۷۵ قانون مدنی، شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت شدن مورث است. بر اساس این قانون، نطفه جنین قبل از فوت مورث باید بوده باشد. جدا از این مسئله، جنین باید به صورت زنده متولد شود. در صورتی که جنین در شکم مادر سقط شود یا اینکه زنده متولد نشود، هیچ ارثی به او تعلق نخواهد گرفت. برای تقسیم ارث میان وراث، باید صبر کرد تا جنین متولد شود.
تقسیم ارث مخصوص نوزاد
قانون گذاران برای روند تقسیم ارث نوزاد هم یک سری پیش بینی های خاص انجام داده اند. اگر در حین موت جنینی که قابلیت وراثت موجود باشد، تقسیم ارث به عمل نمی آید. مخصوصا اگر جنین بتواند مانع ارث تمام یا بعضی از وراث دیگر شود. در این شرایط باید صبر کرد تا وضعیت جنین مشخص شود. بر اساس ماده ۸۷۸ قانون مدنی، برای حفظ کردن سهم الارث جنین و ضایع نشدن حق او، دو حالت تعریف می شود: جنین مانع ارث دیگران نشود و جنین مانع ارث دیگران بشود. در صورتی که جنین مانعی برای دریافت ارث توسط دیگر افراد نشود، خویشان باید به اندازه سهم دو پسر برای او نگه دارند و مابقی را میان وراث تقسیم نمایند. اما اگر جنین مانع ارث بردن دیگران شود، ارث تا زمان تولد تقسیم نخواهد شد.
نکات مهم برای ارث نوزاد
یکی از مهم ترین نکاتی که برای بررسی وضعیت ارث نوزاد شما باید به آن توجه کنید مربوط به فوت نوزاد پس از تولد است. اگر یک نوزاد حتی برای یک ثانیه نفس بکشد، ارث به او تعلق می گیرد. بر اساس حکم ماده ۸۷۸ قانون مدنی، اگر جنین فوت کند، اموال و حقوق او در قالب ارث و وارث در اختیار افرادی که به عنوان وارث شناخته شده اند قرار خواهد گرفت.
جدا از این مسئله، ارث نوزادی که از طریق زنا متولد شده است وجود خارجی ندارد! بر اساس ماده ۸۸۴ قانون مدنی، در صورتی که یک نوزاد ناشی از زنا متولد شود، از پدر، ماده یا اقوام خود هیچ ارثی را دریافت نمی کند. اما اگر حرمت رابطه ثابت شود، نوزاد می تواند از طرف اقوامش ارث ببرد. این حکم در ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی هم بر روی این مسئله تاکید کرده است. در این حجم درج شده که طفل ناشی از زنا، هیچگاه ملحق به زانی نخواهد شد.
البته اگر در وصیت نام نوزاد ذکر شده باشد، احتمال اینکه ارث در اختیارش قرار بگیرد بالا تر می رود. در صورتی که شما هم با مشکلات حقوقی در زمینه های مختلف اعم از دریافت ارث مخصوص نوزاد مواجه شده اید، می توانید هم اکنون خدمات ره جویان عدالت را مورد استفاده قرار دهید. گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت با داشتن سابقه ای درخشان، آماده ارائه خدمات به کاربران هستند.
