کمیسیون ماده ۱۲
مقالات ۱۴ آذر, ۱۴۰۰ 0

کمیسیون ماده ۱۲

سؤالی که در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد آن می‌پردازیم. در تعریف ماده ۱۲ می‌توان گفت: بر اساس این ماده یک قانون اجرایی در مورد زمین شهری وجود دارد. این ماده قانونی توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و تأیید شده است. هدف از تهیه و اجرایی کردن این ماده قانونی تشخیص نوع اراضی است. در خصوص اعضای تشکیل‌دهنده کمیسیون ماده ۱۲ لازم به توضیح است که این کمیسیون متشکل از سه شخص است‌. سه شخص اصلی که اعضای تشکیل‌دهنده این کمیسیون محسوب می‌شوند؛ ۳ نماینده وزارت مسکن و شهرسازی. این سه نماینده تشکیل‌دهنده کمیسیون مستقیماً توسط حکم وزیر مسکن و شهرسازی تعیین می‌شوند. در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۱۲ می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد تا پایان با ما همراه باشید.

کمیسیون ماده ۱۲ چیست

طبق ماده ۱۲ تعیین و تشخیص نوع اراضی بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی است. در این خصوص لازم به توضیح است که نحوه تشخیص نوع ارضی طبق دستورالعملی که وزارت مسکن و شهرسازی تعیین کرده است، انجام می‌شود. در این دستورالعمل برای تشخیص و تعیین نوع زمین کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون ماده ۱۲ مشخص شده است. در خصوص نحوه کار و اعتبار تشخیص این کمیسیون سه نفره لازم به توضیح است که پس از تشخیص این کمیسیون و بیان نظر در مورد نوع زمین این نظر برای مراجعان بعدی نیز معتبر است. به بیانی دیگر اقدام برای گرفتن نظریه مجدد اقدام لازم و ضروری نیست.

ناگفته نماند که آرا این کمیسیون در صورتی قابل‌قبول است که هیچ‌گونه لاک گرفتگی و خط خوردگی نداشته باشد. مشخصات دقیق زمین موردنظر باید به‌طور کامل در نظریه آورده شود. از جمله این مشخصاتی که آوردن آن‌ها در نظریه کمیسیون لازم و ضروری است می‌توان به شماره پلاک، مساحت، پلاک مالک و … اشاره کرد. نظریه کمیسیون ماده ۱۲ در صورتی معتبر است که متکی به مدارک و شواهد قانونی و قابل‌قبول باشد. علاوه بر همه این موارد بهتر است به این نکته هم اشاره کنیم که نظر نوشته شده در مقدمه نباید با نظری که در نتیجه‌گیری می‌آید، مغایرت داشته باشد. پس از اینکه با رعایت تمام نکات مربوطه نظر کمیسیون صادر شد، این نظر مستقیماً به دبیرخانه کمیسیون ارسال می‌شود. دبیرخانه کمیسیون بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. پس از طی تمام مراحل مربوطه ابلاغ رأی صورت می‌گیرد.

ممکن است این سؤال برای شما مطرح شود که آیا تمام زمین‌ها این قابلیت را دارند که در کمیسیون ماده ۱۲ مطرح شوند یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت تمام زمین‌ها قابلیت مطرح شدن در کمیسیون ماده ۱۲ را ندارند. به‌عنوان مثال زمین‌هایی که متعلق به شهرداری هستند یا زمین‌های مربوطه به ارگان‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری، به‌طور کل اراضی که متعلق به سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی هستند و زمین‌هایی که گواهی عمران دارند در این کمیسیون بررسی نمی‌شوند.

وظایف دبیرخانه کمیسیون ماده ۱۲

در این قسمت به توضیح بیشتر در مورد وظایف دبیرخانه کمیسیون ماده ۱۲ می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
• از جمله وظایف اصلی دبیرخانه می‌توان به این مورد اشاره کرد که به تمام استعلامات گرفته شده در مورد نوع زمین پاسخ می‌دهد. علاوه بر این وصول استعلام ادارات دولتی نیز جز وظایف دبیرخانه محسوب می‌شود.
• آرا اعضای کمیسیون را جمع‌آوری می‌کند و در نهایت این آرا را به مالکین ابلاغ می‌کند. در برخی موارد هم دبیرخانه آرا کمیسیون را در روزنامه‌ای کثیرالانتشار چاپ می‌کند. علاوه بر ابلاغ آرا صادره، یک نسخه از این آرا را به اداره کل زمین شهری استان مربوطه که زمین در آن واقع است ارسال می‌کند.
• فعالیت‌های کمیسیون را زیر نظر دارد و از آن گزارش تهیه می‌کند. جمع‌آوری مدار‌ک لازم برای دفاع در محاکم نیز به عهده دبیرخانه است.

مدارک لازم برای کمیسیون ماده ۱۲

همراه داشتن فتوکپی سند مالکیت لازم است. در صورتی که به مدارک مالکیتی زمین دسترسی ندارید همراه داشتن آخرین استعلام ثبتی در مورد زمین موردنظر نیز کفایت می‌کند.

علاوه بر این مورد باید دو نسخه فتوکپی از نقشه ثبتی زمین داشته باشید. به جای این مورد هم داشتن کروکی دقیق ملک کفایت می‌کند.
از دیگر مدارک لازم برای کمیسیون ماده ۱۲ می‌توان به همراه داشتن انعکاس موقعیت ملک یا زمین موردنظر بر روی نقشه هوایی اشاره کرد. مقیاس این نقشه هم باید متناسب باشد.

در ابتدا کمیسیون از محل موردنظر بازدید حضوری می‌کند. پس از پایان بازدید از محل موردنظر تحقیقات لازم در مورد مالک و مدارک لازم و دیگر موارد موردنیاز انجام می‌شود.

به‌عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۱۲ پرداختیم. دانستید که در ماده ۱۲ تشخیص نوع زمین بر عهده کمیسیونی قرار داده شده است که متشکل از سه نماینده وزارت مسکن و شهرسازی است. این سه نماینده با حکم مستقیم وزیر مسکن و شهرسازی تعیین می‌شوند. آرا این کمیسیون معتبر است و پس از صدور نظر نهایی برای مراجعان بعدی لازم به تشکیل مجدد کمیسیون نیست. آرا این کمیسیون نباید دارای خط خوردگی یا لاک گرفتگی باشد و در نهایت برای تأیید نهایی به دبیرخانه کمیسیون ارسال می‌شود.

جرایم قابل گذشت
کیفری, مقالات ۶ آذر, ۱۴۰۰ 0

جرایم قابل گذشت

خیلی از اشخاص شرایطی را دیده‌اند که در آن شخصی مرتکب جرم شده است، اما مراجع قانونی به جرم شخص مورد نظر رسیدگی نمی‌کنند. برای دانستن علت این موضوع بهتر است اطلاعات بیشتری در مورد جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت کسب کنید. به طور کلی جرایم قابل گذشت به آن دسته از جرم‌‌هایی گفته می‌شود که رسیدگی به پرونده و مجازات شخص مجرم مشروط به این است که شاکی در خصوص انجام جرم از مجرم شکایت کرده باشد.

با توجه به این توضیح می‌توان گفت که اگر شاکی در مورد جرم مورد نظر از فردی که آن جرم را انجام داده است، شکایت نکند مراجع قانونی آن را پیگیری نمی‌کنند. شرایط و نحوه پیگیری در مورد جرایم غیر قابل گذشت کاملا متفاوت است. مراجع قانونی به دلیل تاثیرات جرم‌های غیر قابل گذشت در جامعه آن را پیگیری می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد تا پایان با ما همراه باشید.

جرم قابل گذشت چه نوع جرمی است

جرم قابل گذشت جرمی است که با شکایت شاکی یا شخص متضرر آغاز می‌شود. به بیانی دیگر شکایت شاکی از جمله شرایط اصلی این دسته از پرونده‌های قضایی است. در این قسمت لازم به توضیح است که قبل یا حتی حین رسیدگی به پرونده جرم، شخصی که شاکی یا متضرر است می‌تواند فرد مجرم را ببخشد. با بخشش شخص شاکی پرونده بسته می‌شود. ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چه عاملی سبب شده تا مراجع قضایی این دسته از جرم‌ها را قابل گذشت اعلام کنند. یا اینکه دلیلی که مراجع قضایی پیگیر این نوع پرونده‌ها نیستند، چیست؟ در پاسخ باید گفت تمام این سوالات یک پاسخ دارد و آن این است که در این دسته از جرایم که قابل بخشش محسوب می‌شوند، جنبه خصوصی جرمی که انجام شده است بر جنبه عمومی آن غلبه می‌کند. غلبه جنبه خصوصی جرم بر جنبه عمومی جرم سبب می‌شود تا شخص شاکی یا شخصی که در اثر وقوع جرم مورد نظر متضرر شده نفر اول در مورد تصمیم گیری در خصوص بخشش یا پیگیری شکایت باشد. ناگفته نماند که در هر یک از مراحل رسیدگی به پرونده جرایم قابل گذشت که شاکی رضایت خود را به دادگاه اعلام کند، دادگاه در همان مرحله پرونده را متوقف می‌کند و پرونده مختومه اعلام می‌شود.

شرایط گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت

در خصوص جرایم قابل بخشش به دلیل غلبه جنبه خصوصی جرم بر جنبه عمومی دادگاه این حق را به شاکی می‌دهد که شخص مجرم را ببخشید. در صورت بخشش شخص مجرم روند پیگیری پرونده متوقف و پرونده را مختونه اعلام می‌کنند. رضایت شخص شاکی شرایط و ویژگی‌های خاصی دارد که در ادامه به توضیح بیشتر در مورد آن ‌می‌پردازیم.

_ شاکی که قصد اعلام رضایت مبنی بر بخشش شخصی که جرم انجام داده است را دارد باید این خواسته خود را با بیانی شیوا و واضح اعلام کند. جمله بندی و سخنان این شخص باید به گونه‌ای باشد که قصد گذشت کردن در کلام او مشهود باشد. در توضیح بیشتر این مورد می‌توان مثال آورد. به عنوان مثال شخص شاکی که قصد گذشت از جرم مجرم را دارد باید از عباراتی نظیر اینکه من دیگر شکایتی ندارم، من بخشیدم و… استفاده کند.

_ شخصی که قصد بخشش دارد باید به این نکته توجه داشته باشد که بخشش مشروط قابل قبول نیست. برخی از افراد با این تصور که در ازای بخشش از شخص مجرم چیزی تقاضا کنند او را می‌بخشند. در توضیح بیشتر این مورد می‌توان یک مثال آورد. به عنوان مثال شخص مدعی می‌شود که در ازای دریافت مبلغی پول رضایت می‌دهد، بهتر است بدانید که جرایم قابل گذشت بخشش مشروط ندارند.

_ گذشت می‌تواند شفاهی، کتبی یا رسمی و غیر رسمی باشد. کذشت شفاهی می‌تواند نوشته و به دادگاه مربوطه ارائه شود. گذشت کتبی رسمی هم باید در دفتر ثبت اسناد رسمی یا در کلانتر ثبت شود.

نحوه گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت

در خصوص گذشت شاکی از مجرمی که جرم آن قابل بخشش محسوب می‌شود، لازم به توضیح است که قاضی و دادگاه برای بخشش در چنین پروندهایی مهلت خاصی را تعیین نمی‌کنند. شاکی خصوصی در هر یک از مراحل رسیدگی به پرونده که تمایل داشته باشد می‌تواند اعلام گذشت کند. لازم به توضیح است که در جرایم قابل گذشت امکان بخشش حتی پس از اعلام حکم نهایی نیز وجود دارد. اگر شاکی در طی مراحل رسیدگی به پرونده رضایت دهد، پرونده در همان مرحله متوقف و بسته می‌شود. اگر هم شاکی پس از اعلام حکم نهایی رضایت خود را اعلام کرد، حکم صادره اجرا نمی‌شود. شاکی می‌تواند رضایت نامه رسمی یا غیر رسمی خود را به دادگاه ارائه کند.

قاضی پس از دریافت رضایت باید در ابتدا صحت و اعتبار آن را بررسی کند. اگر نامه ارائه شده به دادگاه غیر رسمی باشد بررسی آن در خصوص اطمینان از اعتبار اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ناگفته نماند که اگر در جرم انجام شده چندین شاکی باشند برای شروع و آغاز به کار، شکایت یکی از شاکیان کافی است ولی برای رضایت همه شاکیان باید رضایت دهند.

به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد جرایم قابل گذشت پرداختیم. دانستید که جرایم قابل گذشت به آن دسته از جرم‌هایی گفته می‌شود که جنبه خصوصی آنها بیشتر از جنبه عمومی است. شروع پرونده هم مشروط به شکایت یکی از شاکیان است.

مهرالمثل چیست
حقوقی, مقالات ۱ آذر, ۱۴۰۰ 0

مهرالمثل چیست

مهریه از جمله شروط ازدواج محسوب می‌شود. مهریه یک شرط مورد توافق طرفین است. به اشکال و مقادیر متفاوت به توافق دو طرف می‌رسد. در برخی مواقع هم بدون توافق تعیین می‌شود! در چنین مواردی که مهریه بدون تعیین نوع و مقدار آن مشخص می‌شود، آن را تحت عنوان مهرالمثل مورد بررسی قرار می‌دهند. از جمله سوال‌هایی که در این مورد مطرح می‌شود، می‌توان به این موارد اشاره کرد که در چه زمان و تحت چه شرایطی زن می‌تواند مهرالمثل را مطالبه کند. در این مقاله به توضیح بیشتر این شرایط می‌پردازیم. برای آگاهی بیشتر در این مورد تا پایان با ما همراه باشید.

مهرالمثل

به طور کلی مهرالمثل در مواقعی اتفاق می‌افتد که به هر دلیلی مهریه تعیین شده نباشد. علاوه بر توافق نکردن در مورد مهریه موارد دیگری هم شامل این موضوع می‌شوند. از جمله این موارد می‌توان به مواقعی اشاره کرد که مالی که تحت عنوان مهریه مشخص شده است، قانونی یا شرعی نباشد. در توضیح بیشتر می‌توان چند مثال آورد. به عنوان مثال شخصی که مهریه خود را یک دانه کاه تعیین می‌کند، این مهریه مورد حمایت قانون قرار نمی‌گیرد. از دیگر موارد می‌توان به این مورد اشاره کرد که تعیین مشروبات الکی به عنوان مهریه نیز مورد تایید قانون و شرع نیست. طبق قانون وقتی نکاح دائم جاری می‌شود، اینکه مهریه مشخص و معلوم باشد موردی لازم و ضروری نیست. با توجه به این موضوع بدون تعیین دقیق مهریه هم امکان جاری ساختن صیغه نکاح دائم وجود دارد. در چنین شرایطی بعد از وقوع نزدیکی زن شرایط دریافت مهریه را مستحق می‌شود.  میزان این مهریه تعیین نشده همان مهرالمثل است.

در این قسمت لازم به توضیح است که محقق شدن مهرالمثل ، وجود شرایط خاصی را میطلبد. از جمله این شرایط می‌توان به این مورد اشاره کرد که مهریه مشخص نباشد. یعنی نوع و میزان مهریه به توافق طرفین نرسیده باشد. شرط دیگر که برای این موضوع لازم است، وقوع نزدیکی بین زوج و زوجه است. اگر نزدیکی بین زوج و زوجه اتفاق نیفتد و مهریه آنها هم نامشخص باشد، به این مورد مهرالمتعه می‌گویند. ناگفته نماند که مهرالمثل تنها در صورت وقوع طلاع به زن تعلق نمی‌گیرد. علاوه بر این در صورت فوت یا وقتی که دو شرط لازم وجود داشته باشد نیز به زن تعلق می‌گیرد. به عبارتی دیگر اگر نوع و مقدار مهریه تعیین نشده باشد و بین زوج و زوجه نزدیکی رخ داده باشد، در صورت فوت زوج به زوجه این نوع مهریه تعلق می‌گیرد.

شرایط قانونی مهرالمثل

به طور کلی با مفهوم مهرالمثل آشنا شدید. دانستید که برای اجرای آن باید نکاح دائم و برقراری نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد. علاوه بر این نباید بین آنها مهریه‌ای تعیین شده باشد. سوالی که در این قسمت مطرح می‌شود این است که شرایط لازم برای تعیین مهرالمثل برای زن چیست؟

_ زن و مرد قبل از نکاح دائم در مورد نوع و مبلغ مهریه توافق نکرده باشند، یا اینکه قبل از تعیین مهریه بین زن و مرد نزدیکی اتفاق افتاده باشد.

_ بنا به دلایل قانونی یا شرعی موردی که زن و مرد به عنوان مهریه روی آن توافق کرده‌اند، قابل قبول نباشد.

_ وقتی که نکاح بین زن و مرد باطل شده باشد. در صورتیکه بین آنها نزدیکی رخ داده باشد و زن از باطل شدن نکاح مطلع نباشد.

به عنوان سخن پایانی باید گفت، در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد مهرالمثل پرداختیم. دانستید که برخلاف تصور عموم مردم هنگام نکاح دائم تعیین نوع و مقدار دقیق مهریه لازم نیست. به همین دلیل در برخی موارد بدون تعیین دقیق مقدار و نوع مهریه، نکاح دائم جاری می‌شود.  در چنین مواردی که نوع و مقدار مهریه به توافق طرفین نرسیده باشد، زن مستحق دریافت مهرالمثل می‌شود. ناگفته نماند که برای اجرای مهرالمثل وجود چند شرط لازم است. از جمله شرایط می‌توان به این نکته اشاره کرد که نباید مهریه تعیین شده باشد. علاوه بر این برای اجرای آن باید بین زن و مرد نزدیکی صورت گرفته باشد.

رد مال در فروش مال غیر
حقوقی, مقالات ۲۶ آبان, ۱۴۰۰ 0

رد مال در فروش مال غیر

فروش مال غیر، مسئله‌ای که خیلی از افراد ممکن است تا کنون با آن مواجه شده باشند. در توضیح فروش مال غیر می‌توان گفت، فروش مال غیر به معنای انتقال و فروش عین مال یا منفعتی مالی است که به خود شخص تعلق ندارد. به عبارتی بهتر در فروش مال غیر شخص نسبت به فروش مالی اقدام می‌کند که مالک آن نیست.

در معامله‌ای که برای مال غیر انجام می شود، اگر شخص خریدار از موضوع آگاه باشد، یعنی بداند که مالی که قصد خرید آن را دارد متعلق به شخص فروشنده نیست و مالک اصلی آن شخص دیگری است، با این وجود مال غیر را خریداری کند اون نیز مجرم شناخته می‌شود. طبق مجازاتی که در مورد انتقال مال غیر وجود دارد با او برخورد می‌شود‌. در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد رد مال در فروش مال غیر می‌پردازیم. برای آگاهی بیشتر در مورد حکم این مورد تا پایان با ما همراه باشید‌.

مجازات رد مال در فروش مال غیر

حکمی که در مورد رد مال در فروش مال غیر صادر می شود، تنها یک مورد از مجازات‌های در نظر گرفته شده برای این جرم است. بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که فروش مال غیر از نظر قانون حکم کلاهبرداری را دارد. بنابراین مجازات در نظر گرفته شده برای آن نیز مشابه مجازاتی است که قانون برای جرم کلاهبرداری صادر می‌کند.

رد مال در فروش مال غیر

به طور کلی مجازات در نظر گرفته شده برای این جرم شامل حبس که به مدت یک تا هفت سال است و رد مال به صاحب اصلی مال می‌شود. ناگفته نماند که در قانون جدید که در خصوص کاهش مجازات‌های در نظر گرفته شده برای مجرمان است، حداقل و حداکثر حبس را به نصف کاهش داده است.

شرایط رد مال در فروش مال غیر

سوالی که در این قسمت مطرح می‌شود این است که آیا هر شرایطی شامل حکم رد مال در فروش مال غیر می شود یا خیر؟ در برخی شرایط ممکن است شخصی که مالک مال محسوب می‌شود از فروش مال خود توسط شخص دیگری مطلع باشد. در چنین شرایطی که خود شخص مالک از معامله انجام شده به طور کامل مطلع است، حکم چه می‌شود؟ از دیگر شرایطی که ممکن است در چنین پرونده‌هایی رخ دهد این است که مالک اصلی مال با شخصی که قصد فروش مال غیر را دارد، با یکدیگر هماهنگ هستند.

به عبارتی بهتر مالک اصلی مال و شخصی که قصد فروش مال غیر را دارد شریک جرم یکدیگر هستند. در چنین شرایطی باز هم باید اصل مال فروخته شده به مالک اصلی برگردانده شود یا خیر؟ همه این سوال‌ها در مورد رد مال در فروش مال غیر وجود دارد. با ما همراه باشید تا در مورد شرایطی که به آن انتقال مال غیر گفته می‌شود، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

فروش مال غیر به شرایطی گفته می‌شود که در آن شخصی نسبت به فروش مال یا منفعت مالی اقدام کند که مالک‌ آن نیست. در فروش مال غیر مالک اصلی از فروش مال خود توسط شخص دیگری مطلع نیست. در چنین شرایطی قانون برای افرادی که مرتکب جرم شده‌اند، مجازات در نظر می‌گیرد. علاوه بر مجازات در نظر گرفته شده برای افراد مجرم مال باید به صاحب اصلی آن بازگردانده شود.

برای شکایت در مورد انتقال مال غیر می‌توانید به دادسرای عمومی و انقلاب مرجع صالح مراجعه کنید. با پیگیری از این طریق می‌توانید نسبت به بازپس گرفتن‌مال خود اقدام کنید.

اثبات مالکیت در فروش مال غیر

پس از انتقال مال غیر در صورت مطلع شدن مالک اصلی بهترین راه برای بازگرداندن مال از دست رفته این است که مالک اصلی مال، مالکیت خود را به دادگاه ثابت کند. پس از اینکه مالکیت صاحب اصلی ثابت شد، نوبت به آن می‌رسد تا فروش آن توسط متهم که مالک اصلی نیست، نیز ثابت شود. اثبات مالکیت شخص بر روی مال به این معنا است که شخص در دادگاه این موضوع را به اثبات برساند که نسبت به مال ادعا شده از نظر قانونی دارای حق عینی و مالکیت است. بهتر است بدانید در مورد پرونده‌هایی که در مورد انتقال مال غیر وجود دارد، مهمترین رکن آن این است که شاکی مالکیت خود نسبت به مالی که متهم آن را فروخته است را ثابت کند.

به عنوان سخن پایانی می‌توان گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد رد مال در فروش مال غیر پرداختیم. دانستید که فروش مال غیر به حالتی گفته می‌شود که در آن شخص نسبت به فروش مالی اقدام کند که مالک آن نیست. در فروش مال غیر مالک اصلی از این معامله بی خبر است. در صورت مطلع بودن مالک اصلی، خود او نیز مجرم محسوب می‌شود. اگر مالک اصلی از فروش مال خود توسط شخص دیگری مطلع نباشد، می‌تواند بنا بر قوانین از شخصی که مال او را بدون اجازه فروخته است، شکایت کند. رکن اصلی شکایت و اثبات ادعا این است که مالک، مالکیت خود نسبت به مالی که بدون اطلاع او فروخته شده است را ثابت کند.

اراضی موات چیست ؟
حقوقی, مقالات ۲۳ آبان, ۱۴۰۰ 0

اراضی موات چیست ؟

به بیان ساده اراضی موات به آن دسته از زمین‌ها گفته می‌شود که معطل مانده و غیر آباد هستند. به عبارتی بهتر از زمین موات بهره برداری نمی‌شود. عدم بهره برداری از زمین موات می‌تواند به دلایل مختلف از جمله نرسیدن آب به آن زمین باشد. ناگفته نماند که جز مورد گفته شده عواملی دیگری نیز می‌توانند سبب عدم بهره برداری از زمین و در نتیجه موات شدن آن بشوند. از جمله این عوامل می‌توان به این موارد اشاره کرد: مستولی شدن آب بر آن، پوشیده شدن به واسطه شن یا ماسه تا حدی که نتوان از آن زمین استفاده کرد، نیزار و بیشه زار شدن زمین، وجود انواع درختان و…. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد اراضی موات می‌پردازیم. برای آگاهی بیشتر تا پایان با ما همراه باشید.

اراضی موات

اقسام موات: به طور کل اراضی موات گروهی از زمین‌های عمومی هستند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در خصوص این اراضی قوانین خاصی به ثبت رسید. طبق این قوانین اسناد قبلی که در مورد مالکیت زمین‌های موات وجود داشت را باطل اعلام کرده، و این اراضی به مالکیت دولت درآمدند‌. اراضی موات دو قسم کلی دارند. دسته اول موات اصلی و دسته دوم موات عارضی. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد اقسام زمین‌های موات می پردازیم.

موات اصلی: این نام به زمین‌هایی تعلق می‌گیرد که به ملک، احیا مسبوق نباشند. به طور کلی احراز آنها مشکل و ملحق به آن می‌باشد.

موات عارضی: موات عارضی به آن دسته از زمین‌های موات گفته می‌شود که در ابتدا آباد بوده‌اند و سپس خرابی یا موات بر آنها غالب شده است. در توضیح بیشتر زمین موات می‌توان یک مثال آورد، به عنوان مثال زمین مندرسی ( زمین قدیمی). در این زمین‌ها ممکن است آثار نهر و آثار مخروبی که نشان دهنده این موضوع باشد که در گذشته آباد بوده‌اند به چشم بخورد.

تعریف قانونی اراضی موات

در خصوص زمین موات دو تعریف وجود دارد. یکی تعریف فقهی و دومی تعریف قانونی. موات در لغت به معنای چیزی است که روح ندارد. در خصوص زمین هم به زمین و اراضی که هیچ صاحبی ندارند، یعنی در مالکیت هیچ شخصی قرار ندارند، اراضی موات گفته می‌شود. در عمل به دلیل شرایط خاصی که این اراضی دارند، هیچ شخصی از آنها بهره‌مند نمی‌شود. در خصوص قوانینی که در مورد زمین موات وجود دارد، می‌توان گفت زمین موات در قوانین قبل و بعد از انقلاب اسلامی تعریف خاصی ندارد. اراضی موات به طور کلی همراه با زمین بایر تعریف شده است. تعریف آورده شده بسیار کلی است به گونه‌ای که در این قوانین اراضی موات بالاصاله هم شامل و مشمول قوانینی هستند که در مورد اراضی موات بالعرض مطرح شده است.

در ماده ۲۷ قانون مدنی در مورد زمین‌های موات ضمن اینکه موات را اموالی بیان کرده است که در مالکیت شخصی قرار ندارند، برای زمین موات مثال آورده و بلافاصله آن را تعریف کرده است.
_ زمین‌هایی که در مالکیت شخص یا اشخاصی قرار ندارند. مردم می‌توانند با توجه به قوانین مندرج در این قانون زمین‌هایی که موات هستند را تملک کرده. علاوه بر تملک می‌توانند از این زمین‌ها استفاده کنند. در این حالت مباحات گفته می‌شود. به عنوان مثال زمین‌هایی که از آنها بهره‌مندی انجام نمی‌شود و بدون آبادی بلااستفاده هستند.

به عنوان سخن‌ پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد اراضی موات پرداختیم. دانستید که موات به زمین‌هایی گفته می‌شود که به دلایل مختلف نظیر نرسیدن آب، پوشیده شدن با شن و ماسه، نیزار و بیشه زار شدن و… امکان بهره‌برداری از آن وجود ندارد. علاوه بر این به زمینی که اکنون بدون استفاده است اما آثار آبادی مثل آثار نهرهای قدیمی در آن به چشم می‌خورد نیز موات گفته می‌شود.

دعاوی موات چیست ؟
حقوقی, مقالات ۱۶ آبان, ۱۴۰۰ 0

دعاوی موات چیست ؟

زمین های موات را در فقه جزء انفال در نظر می گیرند. این زمین ها از اموال دولتی به حساب می آیند. با توجه به روایت «من احیی ارضا مواتا فهی له » هر شخصی می تواند این زمین ها را تحت مالکیت خود گرفته و آن ها را احیا کند ولی با توجه به شرایط حال حاضر و افزایش جمعیت با سرعت زیاد اجازه مالکیت و احیا این زمین ها از عموم سلب شده است.

حکومت به علت برطرف کردن نیاز های جامعه و تهیه مسکن مناسب برای مردم از این زمین ها استفاده می کند. قانون گذار با کسب اجازه از ولی فقیه، دارای اختیار برای استفاده از احکام ثانویه برای تصویب موادی متناسب با شرایط زمان شده است. لازم به ذکر است که احکام ثانویه استثنا بر احکام اولیه هستند و همان طور که قاعده «الناس مسلطون علی اموالهم » نشان می دهد باید حق مالکیت به وجود آمده بر زمین های موات که به دلیل احیاء به وجود معتبر باشد.

زمین موات با زمین بایر و زمین دایر

اراضی موات یعنی زمین هایی که خشک و بایر و بسان مرده هستندکه مالکی ندارند. این زمین ها با توجه به موارد زیر دسته بندی می شوند:
 ظرفیت
 توان
 نوع کاربری
 شیوه بهره وری
این دسته بندی قانونی شامل سه نوع زمین است:
 دایر
 اراضی بایر
 اراضی موات

زمین دایر

زمین دایر زمینی است که دارای سابقه آبادی و عمران باشد. این زمین ها از گذشته به وسیله کشت و زرع، بنا و اشجار تحت تصرف انسان درآمده اند و انسان از آن بهره مند بوده است. این تصرف و بهره مندی تا به حال به شکل مستمر ادامه دار است.

اراضی بایر

اراضی بایر گروهی از اراضی هستند که دارای سابقه آبادی، عمران و احیا در گذشته هستند. مالکان و متصرفان این زمین ها در گذشته از این زمین ها به واسطه بنا، غرس اشجار و غیره بهره مند شده اند. در حال حاضر مدت زمانی است که این زمین ها مورد بهره مندی قرار نمی گیرند و تصرف آن ها متوقف شده است. این زمین ها در حال حاضر بدون تصرف و معطل رها شده اند.

اراضی موات در مقابل اراضی دایر و اراضی بایر

زمین های موات زمین هایی هستند که نه در گذشته و نه در حال حاضر اثری از آبادی، احیا و عمران در آن ها دیده نمی شود. در تصرف این زمین ها عدم اعراض مالک دیده می شود.

دعاوی اراضی موات از منظر قانون

براساس ماده یک قانون نحوه واگذاری و احیای اراضی که در سال ۱۳۵۸/۰۶ مصوب شده و ماده ۳ قانون زمین شهری که در سال ۱۳۶۶/۰۶ مصوب شده، زمین هایی که معطل مانده اند و مالکان آن ها از آن زمین ها اعراض نموده اند، به وسیله مرجعی تحت عنوان متولی تصرف به اشخاص دارای شرای محرومیت باشند، اعطا می شود.

قانون گذار در تاریخ ۱۳۵۸/۰۴/۰۵ قانونی به عنوان قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری و کیفیت عمران آن تصویب کرد. در نتیجه تصویب این قانون به این دلیل که طبق موازین دین اسلام زمین موات جزء دارایی های کسی شناخته نمی شود و در اختیار دولت است و سند های مالکیتی که در حکومت سابق برای زمین های موات در داخل یا خارج محدوده شهری صادر شده، نا مشروع و برخلاف مصالح عامه تشخیص داده شد.

به سبب تصویب این قانون به مالکان اراضی یاد شده اخطار داده شد که در مهلت معین در نظر گرفته شده به احیا و عمران زمین های خود بپردازند. در صورت استنکاف از این امر سند مالکیت ان ها بر این زمین ها باطل شده و اراضی مذکور متعلق به دولت اسلامی خواهد بود.

قانون زمین شهری در دعاوی اراضی موات

قانونی تحت عنوان قانون زمین شهری به تصویب رسید. در این قانون آمده است که اراضی دولتی احیا نشده، اعم از آن زمین هایی که مالک شخصی داشته باشند یا در تصرف ارگان ها بوده اند، متعلق به دولت جمهوری اسلامی ایران است. مسکن و شهرسازی نیز به عنوان متولی این اراضی محسوب می شود.

درباره نحوه استفاده، شیوه واگذاری و کاربری زمین، سازمان مسکن و شهرسازی وظیفه تصدی گری امور مربوط به آن ها را دارد. اغلب اراضی مذکور صرف استفاده در امورات عام المنفعه مانند ساخت مسکن های شهری و روستایی، امور کشاورزی و صنعتی، چرای احشام و امور روستا شده و همچنین بخشی از آن ها به سازمان ها و ارگان ها و اشخاص به منظور تامین مسکن محرومین و فاقد مسکن اختصاص داده دشه است.