باتوجه به درخواست های مکرر موکلین و مراجعین امروز در دپارتمان حقوقی گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت بر آن شدیم تا نسبت به مستثنیات دین و قانون نحوه ی اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۹۴ در باب مستثنیات دین توضیحاتی جهت رفع سوالات و مشکلات مراجعین بدهیم .
مستثنیات دین چیست؟
در قانون تعریف خاصی از مستثنیات دین نشده ولی با مراجعه به مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد ۵ شماره ۱۲۶۶۸در توضیح بدین صورت نوشته شده (مالهای مدیون و متعهد که بر هنگام اجرای قهری مشمول مقررات اجرا نبوده و توقیف نگردد و بر ضرر مدیون و متعهد بر معرض فروش نهاده نشود خانه هم جز مستثنیات دین است .
مستثنیات دین شامل چه مواردی است؟
طبق ماده ۲۴ از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۹۴ مستثنیات دین صرفاً شامل موارد زیر است:
الف- منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.
ب- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
ج- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره میشود.
د- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها
ﻫ – وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امر معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
و- تلفن مورد نیاز مدیون
ز- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به مؤجر پرداخت میشود مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.
تبصره ۱- چنانچه منزل مسکونی محکوم علیه بیش از نیاز و شأن عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارالیه حاضر بر فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجرا کننده رأی نباشد به تقاضای محکوم له به وسیله اجراء کننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تأدیه دیون محکوم علیه خواهد شد مگر اینکه استیفای محکوم به ، به طریق سهل تری مانند استیفاء از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم علیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان پذیر باشد که در این صورت محکوم به از طرق مذکور استیفاء خواهد شد.
تبصره ۲- چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرحهای عمرانی تبدیل به وجه گردد یا در اثر از بین رفتن عوضی دریافت شده باشد وصول محکوم به از آن امکان پذیر است مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.
آیا وسیله نقلیه (ماشین) جزو مستثنیات دین محسوب میشود؟
ماشینی که وسیله امرار معاش است قابل توقیف نمی باشد مانند تاکسی و یا ماشین آلات کشاورزی که شامل بند ﻫ از ماده ۲۴ قانون فوق الذکر می باشند قابل توقیف نسبت ولی دیگر خودروهای شخصی که جهت مسافرکشی استفاده میشود قابل توقیف است و می توان آن را توقیف کرد.
آیا موبایل (خط تلفن همراه) جزو مستثنیات دین محسوب می شود؟
بله خط تلفن مورد نیاز مدیون به استناد بند و ماده ۲۴ قانون فوق الذکر قابل توقیف نمی باشد.
آیا پول پیش منزل اجاره را می توان توقیف کرد؟
غیر پول پیش که در ضمن عقد اجاره به مؤجر پرداخت میشود مستثنیات دین است مشروط به اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.
