اصولاً تمکین یکی از تعهداتی است که بر اثر عقد ازدواج بین مرد و زن ایجاد می شود به موجب این تعهد زن وظیفه تمکین از مرد را دارد. در خصوص این که تمکین به چه معنایی می باشد قانونگذار سکوت نموده است و بطور مشخص معنای این تعهد زن را بیان ننموده است اما در جامعه حقوقی در این خصوص دو نظر وجود دارد که ذیلاً به آنها پرداخته می شود؛
تمکین عام
تمکین عام به معنای این است که زن بطور کلی تابع شوهر خود می باشد و نمی تواند اوامر و دستورات شوهر خود را نادیده بگیرد و در این خصوص بطور مثال زن برای خروج از منزل باید اجازه شوهر خود را اخذ نماید و یا این که زن باید در منزلی که شوهر تهیه نموده سکونت نماید مگر این که زن حق تعیین مسکن را داشته باشد، بنابراین تمکین عام بیشتر دلالت بر این دارد که زن تمامی امور خود را در هماهنگی و توافق با مرد انجام دهد.
تمکین خاص
تمکین خاص به معنای برقراری رابطه زناشویی می باشد به این معنی که زن باید در زندگی مشترک از برقراری رابطه زناشویی با شوهر خود امتناع ننماید و در این خصوص تابع شوهر باشد آنچه بلحاظ قانونی در این خصوص قابل ذکر است این است که چنانچه زن این وظیفه را که از تعهدات ناشی از ازدواج می باشد انجام ندهد بر تعهدات مرد تأثیر گذار می باشد. در توضیح باید گفت در صورتی که زن بدون دلیل موجه از جمله ترس جانی از شوهر از برقراری رابطه زناشویی امتناع نماید، اولاً تکیلف مرد به دادن نفقه ساقط می گردد، دوماً مرد ممکن است بتواند اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه اخذ نماید. در این خصوص دادخواستی که بطور رایج از طرف شوهر به دادگاه تقدیم می گردد ((الزام به تمکین)) می باشد و چنانچه دادگاه احراز نماید که زن بدون دلیلی موجه تمکین به معنای خاص را انجام نمی دهد،
حکم بر الزام زن به تمکین صادر می نماید، این حکم چنانچه قطعیت پیدا کند باعث می شود که زن استحقاق دریافت نفقه از مرد یا شوهر را نداشته باشد و از سوی دیگر شوهر ممکن است دادخواستی تقدیم دادگاه نماید و تقاضای صدور حکم بر اجازه ازدواج مجدد را مطرح نماید و دادگاه با بررسی دلایل چنانچه این خواسته را موجه بداند حکم به نفع مرد صادر خواهد نمود. البته همانطور که گفته شد چنانچه زن دلایل موجهی برای عدم تمکین از مرد از جمله ترس جانی داشته باشد می تواند با اثبات آن در دادگاه از تمکین امتناع نماید.
