در سال‌های اخیر با افزایش چشم‌گیر سرقت تلفن همراه به علل مختلف همچون افزایش رکود اقتصادی و فقر مواجه هستیم. همچنین سرقت تلفن‌همراه به دلیل سهل الوصول بودن به یکی از اهداف آسان برای سارقان بدل شده‌است. اما یکی از مواردی که باعث پیچیده‌تر شدن موضوع این دست سرقت‌ها می‌شود، این است که، سرقت این تلفنهای عموما گران قیمت فرصتی غنی برای سارقان فراهم آورده است تا از دو طریق کسب درآمد کنند: فروش مجدد تلفن ها و سرقت اطلاعات شما. اما مهم‌ترین سوالی که در صورت فروش مجدد تلفنهای مسروقه پیش می‌آید این است که آیا خرید این گونه تلفن‌ها جرم محسوب می‌شود؟
مجازات دزدهای موبایل چیست؟
جواب به این سوال نیازمند دانستن مفهوم و ارکان جرم در مواد قانونی مدنی جمهوری اسلامی ایران است.
در قانون مجازات اسلامی چند نوع سرقت داریم؟
به موجب ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲فصل هفتم ماده ۲۶۷ سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است و به دو نوع حدی و تعزیری تقسیم می‌شود. سرقتی که دارای چهارده شرط زیر باشد، سرقت حدی است و مجازات آن نیز حدی می‌باشد:
• شیء مسروق شرعاً مالیت داشته باشد.
• مال مسروق در حرز باشد.
• سارق هتک حرز کند.
• سارق مال را از حرز خارج کند.
• هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
• سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
• ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
• مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد.
• سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
• صاحب مال از سارق نزد مرجع قضائی شکایت کند.
• صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
• مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
• مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
• مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغصوب نباشد.
هر گاه سرقت دارای شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق‌محکوم می‌گردد و به این سرقت تعزیری گفته می‌شود:
• سرقت در شب واقع شده باشد.
• سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
• یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.
• از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا اینکه عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا بر خلاف حقیقت خود را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.
• در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.
مجازات سارقین موبایل از کدام نوع است؟
تعیین مجازات دزدهای موبایل با توجه به شرایط متفاوت است، اگر سرقت تلفن‌همراه در خیابان یا مترو انجام پذیرد و به صورت کیف قاپی باشد، یک سرقت تعزیری محسوب شده و مجازات دزدهای موبایل معمولا از این دست است، چرا که سرقت حدی مستلزم انجام شرایط پیچیده‌تری می‌باشد. طبق ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات قاضی می تواند سارق را به تا بیست و پنج سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم نماید که این بالاترین مجازات سرقت است اما اگر یکی از شرایط ذکرشده در بالا و سرقت تعزیری را دارا باشد، مجازات او تا سه سال حبس و شلاق است.
مجازات خرید گوشی دزدی چیست؟
از سوی دیگر یکی از معضلات این نوع سرقت‌ها ضربه‌ی دوجانبه‌ای است که بر مال‌باختگان و افرادی که این نوع تلفن‌ها را خریداری می‌کنند می‌زنند. بنا بر قانون مجازات اسلامی در صورت خرید آگاهانه‌ی مال دزدی شخص خریدار نیز مجرم شناخته می‌شود. به موجب ماده۶۶۲قانون تعزیرات جمهوری اسلامی ایران «هرکس با علم و اطلاع یا باوجود قراین اطمینان آور به اینکه مال درنتیجه ارتکاب سرقت به‌دست‌آمده است آن را به نحوی از انحا تحصیل یا مخفی یا قبول نماید یا مورد معامله قرار دهد به حبس از شش ماه تا سه سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
بنابراین هرنوع معامله‌‌ای جرم محسوب نمی‌شود و طبیعتا خرید و فروش مال دزدی با علم بر مسروقه بودن آن شامل مجزات خواهد شد.
در صورت دزدیده‌شدن موبایل چه کنیم؟
• از گم و یا دزدیده شدن تلفن خود به وسیله‌ی برقراری تماس با شماره‌اتان اطمینان حاصل نمایید.
• سیم کارت خود را بسوزانید تا دزدهای موبایل نتوانند به اسم شما و خطتان مرتکب جرمی شوند.
• با مراجعه به کلانتری و دادسرا شکایتی تنظیم کرده و دزدیده شدن موبایل خود را گزارش دهید.
• با مراجعه به کلانتری و دادسرا امکان ردیابی تلفن خود را بررسی نمایید. اگر ردیابی ممکن باشد فرد خوش شانسی هستید.
• مدارک زیر را برای طرح شکایات خود درباره‌ی دزدهای موبایل به همراه داشته باشید تا مالکیت خود و همچنین مشخصات گوشی همراهتان را اثبات نمایید. مدارک مورد نیاز:
• اصل و کپی فاکتور خرید موبایلتان
• اصل و کپی شماره سریال موبایل
• اصل و کپی کارت ملی خودتان (شخص مالباخته)
و توجه داشته باشید، حضور شخص مالباخته در دادسرا و کلانتری برای طرح شکایت امری ضروری‌است. بنابراین حتما در صورت دزدیده شدن گوشی موبایلتان برای طرح دعوا شخصا در دادسرا و کلانتری حضور یابید.