واژگان عسر و حرج در معنای حقوقی یعنی این که شخص دچار تنگنای مالی یا دشواری در زندگی روزمره گردد، به عبارت دیگر امور شخص بطور متعارف ادامه پیدا نکند و نمی تواند زندگی روزمر خود را سامان بدهد.در این خصوص قانونگذار واژه عسر و حرج در مباحث مربوط به حقوق خانواده سخن به میان آورده است که از جمله آنها در بحث طلاق می باشد. همانطور که می دانیم زن همانند مرد حق طلاق ندارد و نمی تواند هر وقت بخواهد خود را مطلقه نماید بلکه صرفاً تحت شرایطی میتواند از دادگاه تقاضای طلاق بنماید که این شرایط بیشتر تحت عنوان عسر و حرج در قانون آمده است.
در این خصوص زن باید بتواند اثبات نماید که در وضعیت چنان دشواری قرار گرفته است که ادامه زندگی مشترک برای وی امکان پذیر نمی باشد و نمی تواند آن را ادامه بدهد.در این وضعیت زن می تواند دادخواست طلاق تقدیم دادگاه نماید و با اثبات این امر تقاضای طلاق نماید.
در صورتی که عسر و حرج زوجه یا زن در دادگاه اثبات گردد، دادگاه زوج را اجبار به طلاق می نماید و یا به عبارت دیگر حکم طلاق را صادر می نماید و در صورتی که زوج حاضر به طلاق دادن زن نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود بنابراین چنانچه زن در وضعیتی قرار گیرد که ادامه زندگی مشترک غیر ممکن گردد یا به شدت سخت شود در چنین شرایطی زوجه می تواند با استناد به ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی دادخواست طلاق خود را تقدیم دادگاه نماید یکی از این موارد ترک زندگی مشترک توسط به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ماه متناوب بدون دلیل خاص می باشد در این مدت چون ادامه این وضعیت زندگی زن ر ا با مشقت مواجه می نماید دادگاه حکم طلاق را صادر می نماید از جمله موارد دیگر محکومیت قطعی شوهر به حبس ۵ سال و بیشتر و همچنین ضرب و جرح و فحاشی یا هر گونه سوءرفتار دیگر با زن می باشد که همگی این موارد باعث می شود همان معنای عسر و حرج در زندگی زن مصداق پیدا کند و با احراز این شرایط از سوی دادگاه حکم طلاق صادر می گردد.
