منظور از استعلام وضعیت ثبتی املاک چیست؟ و چه فایده ای دارد؟
به موجب ماده ۱ قانون ثبت اسناد و املاک، در محل هر شهرستان یک اداره ثبت اسناد و املاک تشکیل می گردد.. مطابق با قانون مزبور در مورد هر کدام از املاکی که در قلمروی ایران وجود دارند، می بایست فرایند ثبت ملک تکمیل گردد. در این نوشتار به بررسی مهمترین نکات حقوقی در رابطه با پیگیری وضعیت ثبتی املاک خواهیم پرداخت.
نخستین گام برای استعلام غیر حضوری، ورود به سامانه ثبت اسناد و املاک کشور
مرجع اصلی در خصوص ثبت املاک جاری و ثبت شده، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. این سازمان، یکی از قدیمی ترین ادارات دولتی است و ماموریت حمایت و تثبیت حقوق مالکیت قانونی و مشروع اشخاص کشور را بر دوش دارد. این سازمان نقش تعیین کننده ای در روابط و مناسبت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در خصوص استقرار مالکیت ایفا می کند.
علاوه بر این سازمان ثبت اسناد و املاک کشور وظایف دیگری نیز بر عهده دارد که برخی از آنها عبارت از موارد زیر است:
- مستند سازی و تثبیت انواع مالکیت
- ثبت شرکت ها و موسسات تجاری و غیر تجاری
- تنظیم وقایع حقوقی مثل ازدواج و طلاق یا اسناد رسمی
- ثبت اختراعات، نام و نشانه های تجاری
دفاتر اسناد رسمی و دفاتر رسمی ازدواج و طلاق، از جمله نهادهای تخصصی می باشند که تحت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک فعالیت می کنند.
پیگیری وضعیت ثبتی املاک با استفاده از کد ملی
منظور اصلی از پیگیری وضعیت ثبتی املاک، این است که افراد اطلاع یابند که آیا در حال حاضر ملکی به نام آن ها ثبت شده یا خیر. افرادی که می خواهند از ثبت ملک به نامشان مطمئن شوند، می توانند به سامانه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه نمایند. سپس با استفاده از یکی از شیوه هایی که در ادامه ذکر می شود، نسبت به استعلام وضعیت ثبتی اقدام نمایند.
افراد تنها می توانند در مورد املاکی که به نام خود آنها است، استعلام ثبتی دریافت نمایند. بنابراین غیر از خود شخص و نماینده قانونی او، کسی نمی تواند در مورد املاکی که به نام شخص ثبت شده، استعلام دریافت کند. در واقع هیچ کس حق ندارد در مورد دارایی های شخص دیگر، از سازمان اسناد استعلام دریافت کند. در درگاه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک، می توان با استفاده از کد ملی یا شماره پلاک ثبتی نسبت به پیگیری وضعیت ثبتی املاک اقدام نمود.
از نظر اداری برای انجام گستره وسیعی از اقدامات در رابطه با ملک از جمله نقل و انتقال آن، در دسترس داشتن و استعلام سند مالکیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حال حاضر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور این امکان را فراهم آورده است که به صورت اینترنتی و غیر حضوری تنها با مراجعه به درگاه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور استعلام ثبتی املاک ثبت شده را دریافت کرد. در ادامه این نوشتار نحوه اخذ استعلام وضعیت ثبتی از طریق سامانه ثبت اسناد و املاک را بررسی خواهیم کرد.
شیوه ثبت نام سند ملک و پیگیری آن در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
نخستین گام برای ثبت سند ملک، تهیه نقشه ملک می باشد. در واقع برای ثبت سند ملک، لزوماً می بایست نقشه ملک یا مختصات جغرافیایی آن در دسترس باشد. برای ثبت سند ملک نیز می بایست به سامانه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه شود. شایان توجه است که ثبت سند ملک یا استعلام ملک در سامانه مزبور مستلزم پرداخت هزینه به صورت اینترنی از طریق کارت های اعتباری می باشد. در نتیجه پیش از ورود به سامانه سازمان اسناد، باید کارت اعتباری بانکی به همراه داشت.
درخواست پیگیری وضعیت ثبتی املاک
از نظر حقوقی مالکیت بسیاری از املاک متعلق به افرادی می باشد که نام آنها در دفاتر ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک به عنوان مالک قید نشده است. مثلاً ممکن است خریدار یک زمین مسکونی به موجب تنظیم سند بنچاقی را مالک شود، لیکن ثبت نام او در دفاتر مخصوص به عنوان مالک زمین، مستلزم ارائه درخواست به سازمان ثبت اسناد و املاک و رعایت سایر شرایط قانونی صورت می پذیرد.
امروزه افراد زیادی مالک ملک هستند، ولی سند رسمی ندارد. همانطور که اشاره شد برای طی مراحل انتقال مالکیت و صدور سند رسمی به نام دارنده جدید، می بایست با ورود به سامانه ثبت اسناد و املاک و سپری کردن مراحل آن، درخواست صدور سند مالکیت ملک خود را ثبت نمایید. شایان توجه است که برای این کار باید اسکن مدارکی از قبیل کارت ملی و … را در دسترس داشته باشید.
پیگیری وضعیت ثبتی املاک ثبتی با دیگر استعلامات چه تفاوتی دارد؟
علاوه بر استعلام وضعیت ثبتی املاک، در سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور این امکان وجود دارد که استعلامات دیگری از جمله استعلام کد رهگیری مبایعه نامه انجام گیرد. لیکن باید توجه داشت که استعلام وضعیت ثبتی با دیگر استعلاماتی که به صورت غیر حضوری دریافت می شود تفاوت هایی دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می کنیم:
- استعلام وضعیت ثبتی املاک جزو اطلاعات خصوصی اشخاص به شمار می رود. این در حالی است که برخی دیگر از استعلامات از جمله استعلام کد رهگیری معامله شخصی نبوده و هر کدام از طرفین معامله می توانند نسبت به دریافت آن اقدام نمایند.
- استعلام وضعیت ثبتی ملک از جمله اختیارات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. درحالی که سایر استعلامات از قبیل استعلام کد رهگیری، کد پستی و … از طریق ورود به سامانه های دیگری از قبیل سامانه اداره پست انجام می گیرد.
انواع شیوه های پیگیری وضعیت ثبتی املاک به صورت غیر حضوری
در بسیاری از موارد ارائه درخواست پیگیری وضعیت ثبتی املاک به صورت حضوری و با مراجعه به ادارات ثبت اسناد و املاک صورت می گیرد. برای ارائه درخواست به صورت حضوری می بایست به اداره ثبت اسناد محل وقوع ملک مراجعه نمود و درخواست تقدیم کرد. در مقابل شیوه غیر حضوری مستلزم ورود به سامانه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک است. برای اینکار ابتدا ضروری است فرم درخواست را به صورت برخط تکمیل نمایید. با مراجعه به درگاه اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می توانید شناسه سند و رمز تصدیق نیز دریافت نمایید. چنانچه به هر دلیلی از جمله رهن سند و …، سند ملک توقیف باشد با مراجعه به سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک می توان از توقیف ملک اطلاع پیدا کرد.
برای استعلام ثبت و توقیف سند به صورت غیر حضوری چه باید کرد؟
همانطور که اشاره شد برای آگاهی یافتن نسبت به توقیف سند یا عدم توقیف آن می بایست وارد درگاه اینترنتی شده و نسبت به تکمیل فرم، پرداخت هزینه و استعلام ثبت و توقیف سند اقدام نماید. همچنین در سامانه مذکور می توانید از آخرین وضعیت ملک (از جهت مالکیت و توقیف یا عدم توقیف) اطلاع یابید. برای این کار می بایست کد هجده رقمی را که در هنگام ارائه درخواست پیگیری وضعیت ثبتی املاک دریافت شده را وارد نمود. علاوه براین در سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک می توانید استعلامات دیگری از قبیل استعلام شناسه ملی و استعلام ممنوع الخروجی را دریافت نمایید.
استعلام سند تک برگی املاک ثبت شده
یکی از استعلامات دیگری که می توان با مراجعه به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک دریافت نمود عبارت از استعلام سند تک برگی است. در صورتی که در مورد مالکیت تک برگ صادر شده باشد، با این استعلام می توان از موضوع اطلاع یافت. همچنین در مورد املاکی که نسبت به آنها درخواست صدور سند مالکیت تک برگ تنظیم شده باشد، با استعلام سند تک برگی می توان از صدور یا عدم صدور این سند مالکیت تک برگی در مورد ملک اطلاع یافت. برای این کار ابتدا ضروری است که شماره سند را در سامانه وارد نمایید.
قوانین مربوط به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
اصلی ترین قانونی که در مورد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تصویب شد قانون ثبت مصوب سال ۱۳۱۰ می باشد. علاوه بر این قوانین دیگری از قبیل قانون نحوه افراز و فروش اموال مشاع و … نیز به تصویب رسیده است. آنچه در فرایند پیگیری املاک ثبت شده جاری می بایست در نظر داشت این است که از نظر حقوقی استعلام وضعیت ثبتی باید با رعایت کامل قوانین و مقررات موضوعه از جمله قانون اساسی صورت گیرد. در نتیجه در صورتی که استعلام وضعیت ثبتی ملک در سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موجب تعرض به حقوق خصوصی افراد شود، این کار ممنوع خواهد بود. قوانین و مقرراتی که برای پیگیری وضعیت ثبتی املاک باید رعایت شود در قسمت بخشنامه ها و آیین نامه ها، درون سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قید گردیده است.
در مورد املاک ثبت شده در دفاتر ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، پیگیری وضعیت ثبتی به دو شیوه حضوری و غیر حضوری قابل تحقق است. شیوه حضوری استعلام مستلزم مراجعه حضوری به ادارات ثبت اسناد و املاک می باشد. در مقابل برای پیگیری وضعیت ثبتی املاک با شیوه غیر حضوری کافی است به اینترنت دسترسی داشته و به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه نمایید.
پیگیری وضعیت ثبتی املاک ثبت شده و جاری چقدر طول می کشد؟
به طور کلی برای آگاهی یافتن نسبت به این که پیگیری وضعیت ثبتی املاک چقدر طول می کشد باید به دفاتر ثبت اسناد مراجعه نمایید. با این وجود به طور تقریبی استعلامات شهرداری نهایتاً دو روز، استعلامات ثبت یک روز، استعلامات دارایی یک هفته و استعلامات اداره اوقاف نیز حدود یک هفته تا ده روز زمان می برد.
مراحل مختلف استعلام وضعیت ثبتی ملک با استفاده از پلاک ثبتی
یکی از مهمترین اقدامات که می بایست پیش از انجام معاملات ملکی انجام گیرد، بررسی مطابقت داشتن ملک با مشخصات مالک با سند ثبتی ملک و پلاک ثبتی می باشد. برای انجام دادن این بررسی روش های زیادی وجود دارد که یکی از آنها استعلام وضعیت ثبتی ملک با استفاده از پلاک ثبتی و در سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک است. برای این کار نخست باید به سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه نمود و فرم درخواست را تکمیل کرد. پس از پرداخت هزینه به صورت اینترنتی و دریافت کد رهگیری، سازمان موضوع را بررسی نموده و پاسخ استعلام را به متقاضی ارسال می نماید.
برای این کار کافی است وارد سایت شهرداری شهر محل وقوع ملک شوید. برای مثال با مراجعه به سایت شهرداری تهران می توانید اطلاعات کاملی درباره املاک و ساخت و ساز های تهران پیدا نمایید. با توجه به توافقات و همکاری هایی که در سالهای اخیر میان شهرداری و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام پذیرفته، اطلاعات جامع و کاملی در زمینه استعلام وضعیت ملک ثبتی با استفاده از پلاک ثبتی وجود دارد. شما می‌توانید استعلام‌های مربوط به موقعیت و نشانی ملک را در سامانه مزبور انجام دهید. منظور از شماره پلاک ثبتی شماره ای هشت تا ده رقمی است که زیر شماره پلاک ملک درج گردیده است. با وارد کردن این شماره در درگاه اینترنتی شهرداری می توانید مالکیت، تاریخ ساخت و سایر اطلاعات مورد نیاز را دریافت نماید.
به طور کلی با وارد کردن شماره پلاک ثبتی در سامانه اینترنتی شهرداری، می‌توانید به اطلاعات زیادی از جمله؛ نشانی، نام مالک، شماره ساختمان، منطقه، بلوک، محله، مساحت زمین و مساحت زیربنا، پلاک ثبتی و … دسترسی داشته و از صحت این اطلاعات مطمئن شوید.
جهت آشنایی بیشتر با نحوه اخذ استعلامات ملکی می توانید با ره جویان عدالت در تماس باشید.
