مهریه زن پس از فوت و آیا فرزندان می توانند طلب ارث کنند؟
همانطور که می دانیم ارث در حقیقت در خصوص ماترکی است که از متوفی باقی می ماند و وراث حین الفوت می توانند در آن تصرف نمایند اما تصرف وراث منوط به این امر است که بدواً بدهی مربوط به متوفی از ماترک پرداخت گردد یکی از رایج ترین این بدهی ها مهریه همسر متوفی می باشد چون به طور معمول و رایج به همسر مهریه خود را مطالبه نمی کند و به لحاظ بافت فرهنگی و آداب و رسوم اجتماعی که تقریباً در تمام کشور ایران وجود دارد زن به طور غالب مهریه خود را مطالبه نمی نماید مگر این که بین طرفین ایجاد اختلاف گردد و همین اختلاف باعث گردد که زن مهریه خود را مطالبه نماید با این اوصاف معمولاً مهریه مورد مطالبه قرار نمی گیرد و به صورت دین بر عهده متوفی قرار می گیرد در این صورت زن مختار می باشد تا دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم دادگاه نماید این دادخواست به طرفیت وراث حین الفوت تقدیم دادگاه می گردد.
آنچه مشخص است این که دین میت یا متوفی مطابق ماده ۸۶۹ قانون مدنی به تمام ترکه تعلق می گیرد و هر یک از ورثه نسبت به سهم خود طرف دعوی و مسئول پرداخت آن خواهند بود بنابراین چنانچه ترکه در دست دو نفر از ورثه باشد باعث نخواهد شد که آنها به عنوان خواندگان نسبت به تمام دین محکوم گردند و در بحث مربوط به مطالبه مهریه زن می بایست دادخواست را به طرفیت تمامی وراث تقدیم دادگاه نماید می دانیم که مهریه به عنوان دین ممتاز تلقی می شود و باید قبل از تقسیم ارث از ماترک کسر گردد و چنانچه ترکه متوفی برای ادای کلیه دیون کافی باشد مهریه زوجه در صورت مطالبه با توجه به تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی باید احتساب و از ماترک وضع و پرداخت شود. با توجه به آنچه گفته شد پرداخت و وضع دیون متوفی قبل از تقسیم ماترک الزام قانونی است بنابراین تعیین وضع مهریه می تواند در دادخواست تقسیم ترکه نیز انجام گیرد.
از سوی دیگر با توجه به این که مهریه جزء حقوق مالی می باشد قابلیت وراثت نیز دارد بدین معنا که چنانچه زن به عنوان صاحب حق فوت نماید وراث حین الفوت او نیز می توانند مطالبه مهریه را از ماترک متوفی داشته باشند به عبارت دیگر طلب زن از بابت مهریه به وراث وی به ارث می رسد و وراث وی از جمله فرزندان او می توانند مهریه را مطالبه نمایند در این صورت وراث حین الفوت زن که با گواهی حصروراثت مشخص می شوند به عنوان خواهان می توانند دادخواست مطالبه مهریه را به طرفیت وراث حین الفوت شوهر متوفی تقدیم دادگاه نمایند. علاوه بر این مطابق مواد ۸۶۷ و ۸۶۸ قانون مدنی مالکیت ورثه نسبت به ماترک به محض وقوع فوت به طور قهری حاصل می گردد اما استقرار آن منوط به ادای حقوق و دیونی است که بر ترکه تعلق می گیرد و یکی از این دیون مهریه می باشد که باید نسبت به آن تعیین تکلیف گردد.
در این صورت چنانچه زن فوت کرده باشد فرزندان وی که علی القاعده جزء وراث حین الفوت زن تلقی می شوند می توانند دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم دادگاه نمایند. علت طرح دعوی علیه ورثه متوفی مشخص می باشد، ورثه قائم مقام متوفی شدند و مطابق ماده ۲۳۲ قانون امور حسبی دعوی باید به طرفیت ورثه اقامه شواد هرچند ترکه در ید وراث نباشد اما چنانچه ترکه به دست ورثه نرسیده باشد مسئول ادای دین نخواهد بود.
مطابق ماده ۱۶۲ قانون امور حسبی در امور راجعه به ترکه عبارت است از اقداماتی که برای حفظ ترکه و رسانیدن آن به صاحبان حقوق می شود از قبیل مهر و موم و تحریرترکه و اداره ترکه و غیره به این اوصاف پس از این که وراث زن دادخواست مطالبه مهریه را به طرفیت وراث شوهر متوفی تقدیم نمایند چنانچه اقدامات مندرج در ماده مذکور صورت گرفته باشد احتمال این که حقی از وراث زن ضایع گردد وجود نخواهد داشت و با تقدیم دادخواست دادگاه رأی لازم را صادر می نماید.
