طلاق توافقی

طلاق توافقی: در طلاق توافقی زن و شوهر می‌بایستی در مورد کلیه مسائل مربوط به مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و زمان و نحوه ملاقات، جهیزیه و اجرت‌المثل و … توافق کنند تا زودتر به هدفشان برسند. دادگاه هر توافقی در این موارد را در حکمی که گواهی عدم امکان سازش نام دارد، ذکر می کند که بین عموم مردم به (رای طلاق) معروف است.

طلاق توافقی چیست ؟

یکی از انواع طلاق، طلاق توافقی است که در متون قانونی تعریف نشده ولی با استباط از مواد ۱۱۴۶ قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، این نوع طلاق در رویه قضایی مرسوم است. طلاق توافقی که در آن زن و مرد توافق می‌كنند از یكدیگر جدا شوند و این توافق در حكم دادگاه ثبت می‌شود و ضمانت اجرای قانونی پیدا می‌كند. در واقع همانطور که از نام این نوع طلاق بر می آید طلاقی است که همه چیز در مورد آن بر حسب توافق بوده و زن و شوهر برای اینکه از یکدیگر جدا شوند یکسری توافقاتی را انجام می دهند که این نوع طلاق ، طلاق باین می باشد .

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره موارد مختلف در طلاق توافقی میتوانید مطالب زیر را مطالعه فرمایید.

مزایای حضور وکیل طلاق توافقی

۱٫ انجام کلیه مراحل  توسط وکیل طلاق توافقی که آشنا به تمام روند دادرسی است باعث می شود در کمترین مدت زمان ممکن کار انجام شود.

۲٫ نیاز به حضور هیچ یک از زوجین نمی باشد .

۳٫ تنظیم دادخواست طلاق توافقی که در حکم پی و بنیان مراحل و روند دادگاه می باشد در صورتی که ناقص تنظیم شود زمان رسیدگی را طولانی میکند و درصورتی هم که اشتباه تنظیم شده باشد و در توافقات که بعدا آثار حقوقی مهمی را به دنبال خواهد داشت با توجه و اشراف به قانون و آثار آن نباشد قطعا مشکلات بعدی را ایجاد خواهد کرد و برای جلوگیری حضور وکیل لازم و ضروری است .

۴٫ دیگر نیاز به حضور زوجین نیست و از تنش و اختلافاتی احتمالی  زوجین در ملاقاتی که باهم دارند جلوگیری می شود.

۵٫ حضور وکیل طلاق توافقی از طولانی شدن روند رسیدگی جلوگیری می کند .

۷٫ هرچند حضور وکیل مستلزم هزینه و حق الوکاله می باشد ولی از هزینه های بی جهت پرهیز می شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر ویدیو زیر را مشاهده کنید

هزینه طلاق توافقی

هزینه های  طلاق توافقی به طور معمول شامل مواردی نظیر هزینه ثبت دادخواست، هزینه مشاوره خانواده در دادگاه هزینه آزمایش بارداری، هزینه طلاق در محضر و هزینه یا حق الوکاله وکیل می باشد با توجه به اینکه طلاق به صورت توافقی بوده، هزینه دادرسی در صورتی که دادخواست از سوی هر دو نفر ارائه داده شود این هزینه بین آنها تقسیم خواهد شد.

پس از ثبت دادخواست  و تعیین شعبه دادگاه و با توجه به اینکه داوری از طلاق توافقی حذف گردیده و جای آن را مشاوره خانواده گرفته است، واحد مشاوره دادگاه نیز هزینه ای بابت حق مشاوره از زوجین دریافت می کند که این هزینه در شهرهای مختلف کشور و مجتمع های خانواده متفاوت می باشد که در مطلب هزینه طلاق توافقی به طور کامل توضیح داده ایم .

مدت زمان طلاق توافقی

برای پاسخ به سوال اینکه مدت زمان انجام طلاق توافقی چقدر می باشد باید گفت که در حال حاضر در اکثر شعبات دادگاه های خانواده تهران روند و مدت زمان طی کردن مراحل  که شامل ثبت دادخواست  در دفاتر خدمات قضایی، تعیین شعبه و دادگاه، مراجعه به شعبه و صدور رأی گواهی عدم امکان سازش است، این زمان با بهره مندی از وکیل طلاق توافقی کمتر از یک ماه به طول می انجامد و در صورتیکه طلاق توافقی بدون وکیل انجام پذیرد، این مدت بین ۳ الی ۴ ماه زمان می برد.

این زمان در شهرهای مختلف کشور می تواند متفاوت باشد. با توجه به این موضوع باید گفت که گاها پیش می آید که انجام تمامی مراحل در برخی مناطق به چند هفته هم نمی کشد و شاید بهتر است در جواب اینکه مدت زمان انجام طلاق توافقی چقدر می باشد، گفت در کوتاه ترین زمان ممکن .

مراجعه به دفاتر رسمی ازدواج و طلاق در طلاق توافقی

ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده ۹۱: «مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای تسلیم به دفتر رسمی  طلاق سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعی شدن رای است .چنانچه گواهی مذکور ظرف این مهلت تسلیم نشود یا طرفی که آن را به دفترخانه رسمی طلاق تسلیم کرده است ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم در دفتر خانه حاضر نشود یا مدارک لازم را ارائه نکند ،گواهی صادر شده از درجه اعتبار ساقط است .»

تبصره-هر گاه گواهی عدم امکان سازش صادر شده براساس توافق زوجین به حکم قانون از درجه اعتبار ساقط شود کلیه توافقاتی که گواهی مذکور برمبنای آن صادر شده است ملغی می گردد.

طلاق توافقی و گواهی عدم امکان سازش

گواهی عدم امکان سازش که دادگاه خانواده صادر میکنه نهایت باید ظرف سه ماه پس از ابلاغ رای قطعی و درصورتی که رای قطعی نشده باشد پس از قطعی شدن  رای توسط زوجین به دفتر خانه ارائه شود .اگر در این مدت ارائه نشود یا زوجین مدارک لازم را به دفتر خانه ندهند گواهی از اعتبار می افتد و همچنین توافق ها هم از اعتبار می افتد و زوجین اگر خواهان طلاق توافقی باشند باید مجدد درخواست بدهند. صیغه طلاق با رعایت جهات شرعی در دفتر خانه یا در محل دیگر و با حضور سردفتر انجام می گیرد.

طلاق توافقی حداقل چه مدت زمان می برد ؟

از تاریخ ثبت دادخواست طلاق حداقل یک ماه

طلاق توافقی حداکثر چه مدت زمان می برد ؟

از تاریخ ثبت درخواست طلاق (دادخواست) حداکثر زمان برای مشاوره ۴۵ روز می باشد وبعد از وصول نظر کارشناسی مرکز مشاوره خانواده به  دادگاه،در صورت عدم نیاز به نظر پزشک قانونی  یا آزمایشگاه بارداری ظرف یک هفته دادگاه مبادرت به صور گواهی عدم سازش میکند.

دادگاه صالح برای رسیدگی به دادخواست طلاق توافقی کدام دادگاه می باشد؟

به ترتیب  دادگاه خانواده محل اقامتگاه ،محل سکونت موقت زوجه.

مراکز خانواده در دعاوی طلاق توافقی طی چه مدت مشاوره و اتخاذ تصمیم می کنند؟

حداکثر در ۴۵ روز باید اتخاذ تصمیم کنند که با توافق زوجین قابل تمدید تا ۳ ماه دیگر می باشد .بنابراین در مدت مشاوره و تصمیم گیری مراکز مشاوره می تواند کمتر از ۴۵ روز بشود ولی بیشتر از ۴۵ روز و ۵ جلسه نباید طول بکشد مگر اینکه زوجین بخواهند تمدید شود.

اگر در طلاق توافقی زوجین در مهلت مقرر ۳ ماه در دفتر خانه حاضر نشوند تکلیف چیست ؟

گواهی عدم امکان سازش از اعتبار ساقط و زوجین اگر همچنان متقاضی طلاق باشند باید مجدد طرح دعوا کنند. (م۳۴قانون حمایت خانواده)

اگر در طلاق توافقی مرد در دفتر خانه حاضر شود ولی زن حاضر نشود تکلیف چیست ؟

اگر مرد گواهی را به دفتر خانه ببرد و زن ظرف یک هفته در دفترخانه حاضر نشود سردفتر طلاق را جاری نمی کند و هیچ مرجعی نمی تواند زوجه را اجبار به حضور سردفتر به جانشینی او صیغه طلاق را جاری نماید.

اگر در طلاق توافقی مرد در دفتر خانه حاضر نشود و زن حاضر باشد تکلیف چیست ؟

عدم حضور مرد در دفتر خانه مانع اجرای صیغه طلاق می باشد مگر اینکه زن بنا به اعلام دادگاه صادر کننده رای وکالت بلا عزل در طلاق داشته باشد یا به موجب سند رسمی وکالت بلاعزل داشته باشد که عدم حضور مرد مانع اجرا ی صیغه طلاق و ثبت آن نخواهد بود .(م۳۶ قانون حمایت خانواده)

مراحل طلاق توافقی

مرحله یک: در صورتی که زوجین متقاضی طلاق توافقی باشند باید قبل از ثبت دادخواست طلاق توافقی به سامانه تصمیم به نشانی zaman.behzisti.net مراجعه نمایند و پس از ثبت نام در سامانه به مراکز تعیین شده مراجعه می نمایند، مراکز بهزیستی زوجین را به مشاوران منتخب معرفی و زوجین پس از مراحل مشاوره اقدام به صدور گواهی عدم انصراف از طلاق می نمایند.

مرحله دو: زوجین پس از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام به ثبت دادخواست طلاق توافقی می نمایند.

مرحله سه: پس از ثبت دادخواست پرونده به یکی از حوزه های شورای حل اختلاف ارجاع می شود بعد از تشکیل جلسه و عدم حصول  صلح و سازش پرونده به یکی از شعب دادگاه های خانواده ارجاع می شود. دادگاه زوجین را به مراکز داوری واقع در مجتمع معرفی و در داوری توافقات بین زوجین بر سر حقوق مالی زوجه از قبیل مهریه، نفقه و اجرت المثل و در صورت وجود فرزند مشترک نفقه و ملاقات و حضانت فرزند مشترک مکتوب و به شعبه ارائه می گردد و دادگاه طبق آن اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید.

مرحله چهار: زوجین پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش و دریافت قطعیت آن ظرف مدت سه ماه از تاریخ دریافت قطعیت می توانند به یکی از دفاتر طلاق مراجعه و نسبت به ثبت آن و جاری نمودن صیغه طلاق اقدام نمایند.

اما چند سوال مهمی که معمولا از ما پرسیده  می شود عبارتند از :

در طلاق توافقی زوجین در چه مدت زمانی باید به دفتر ازدواج و طلاق مراجعه کنند و گواهی عدم امکان سازش خود را تسلیم دفترخانه کنند؟

سه ماه پس از ابلاغ رای قطعی یا قطعی شدن رأی.

اگر در مدت سه ماه مذکور زوجین گواهی عدم امکان سازش را تسلیم دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق نکنند تکلیف چیست؟

گواهی عدم امکان سازش از اعتبار می افتد و توافقات انجام شده ملغی میشود (ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده).

اگر یکی از طرفین متقاضی طلاق توافقی بعد از تسلیم گواهی عدم امکان سازش در دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق حاضر نشود یا مدارک لازم را ارائه نکند تکلیف چیست؟

گواهی صادره از درجه اعتبار ساقط و کلیه توافقاتی که گواهی عدم امکان سازش بر مبنای آن صادر شده باطل است ( ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده).

 آیا در طلاق توافقی شوهر میتواند به زن وکالت دهد که بدون حضور شوهر در دفترخانه صیغه طلاق جاری شود؟

بله مرد میتواند به موجب سند رسمی به زن وکالت بلاعزل دهد و عدم حضور زوج مانع اجرای صیغه طلاق و ثبت آن نیست ( ماده ۳۶ قانون حمایت خانواده).

نکته: زن میتواند بنا به اعلام دادگاه صادرکننده رأی بعد از اعطای وکالت بلاعزل در طلاق به تنهایی در دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق حاضر شده و صیغه طلاق جاری شود و سردفتر به نمایندگی، صیغه طلاق را جاری میکند و عدم حضور مرد مانع اجرای صیغه طلاق و ثبت آن نیست.

مدارک طلاق توافقی

زوجین می بایست مدارک زیر را برای انجام طلاق توافقی تهیه کنند و به پیوست دادخواست طلاق توافقی توسط خود فرد یا وکیل وی به دادگاه تقدیم شود:

• اصل عقدنامه یا رونوشت آن
• اصل شناسنامه زوج (مرد)
• اصل شناسنامه زوجه (زن)
• کپی کارت ملی زوجین
• وکالت نامه محضری طلاق (در صورتیکه حق طلاق با زن باشد)
• توافق نامه مبنی بر توافقات زوجین بر سر مهریه، حضانت و …
• گواهی عدم بارداری زوجه (دریافت این گواهی نامه باید از پزشکی قانونی و مراکز پزشکی مجاز صورت گیرد)
• گواهی بکارت از پزشکی قانونی (برای طلاق توافقی در دوران عقد و نامزدی)
• نظر واحد مشاوره در دادگاه خانواده

اگر اصل سند ازدواج به هر دلیلی در دسترس نباشد چه راه حلی برای درخواست طلاق توافقی وجود دارد؟

باید رونوشت آن را از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت نمایند.

اگر زن و شوهر به هنگام انجام توافق در مورد مساله ای باهم توافقی انجام نداده باشند تکلیف چیست ،مثلا در مورد حضانت فرزند هیچ گونه توافق نشود تکلیف چیست ؟

در این صورت به در خواست طرفین دادگاه با توجه به قوانین و قواعد کلی موجود در قوانین در آن مورد که توافق نشده است تعیین تکلیف خواهدکرد.

طلاق توافقی زن باردار

ماده۱۱۴۰ قانون مدنی: «طلاق زن در مدت عادت زنانگی یا در حال نفاس صحیح نیست مگر اینکه زن حامل باشد یا طلاق توافقی قبل از نزدیکی با زن واقع شود یا شوهر غایب باشد به طوری که اطلاع از عادت زنانگی بودن زن نتواند حاصل کند»

ماده ۱۱۵۳ قانون مدنی: « عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضای آن در مورد زن حامله تا وضع حمل است».

طلاق توافقی زن باردار: با توجه به مفهوم مواد قانون مدنی زمانی که زن حامله باشد نیز میتوان او را طلاق داد و حامله بودن زن مانع طلاق توافقی نمیباشد و در صورت طلاق زن در زمان حاملگی مدت عده او تا زمان به دنیا آمدن نوزاد میباشد. یعنی تا زمانی که نوزاد به دنیا نیامده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند.

حضانت فرزند در طلاق توافقی

در طلاق توافقی اگر بین زن و شوهر در رابطه با حضانت و نگهداری فرزندان توافقی شده باشد بر اساس توافق بین آنها دادگاه حکم خواهد نمود و اگر توافقی نشده باشد مطابق قانون خواهد بود.

مطابق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی: نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف والدین است و همچنین مطابق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از هم زندگی میکنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.و مطابق تبصره  همین ماده بعد از هفت سالگی در صورت وجود اختلاف حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه میباشد.

ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی: هیچ یک از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگهداری او امتناع کنند در صورت امتناع یکی از والدین حاکم باید به تقاضای دیگری تقاضای قیم یا یکی از اقربا یا به تقاضای مدعی العموم نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او است الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.

مهریه در طلاق توافقی

مهریه مالی است که در زمان ازدواج از طرف مرد به زن داده می شود و مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض انعقاد عقد ازدواج زن مالک مهریه می شود.

بسیاری از افراد نمیدانند که طلاق توافقی به معنی بخشیدن مهریه نیست! شاید شما هم فکر میکنید که اگر زوجین با طلاق توافقی از هم جدا شوند یعنی زوجه همه مهریه را به زوج بخشیده است. اما این تصور غلطی است.

هر تصمیمی که زوجین در خصوص مهریه بگیرند منجر به طلاق توافقی خواهد شد، چه آنکه تمام مهریه بخشیده شود یا قسمتی از آن و چه آنکه مهریه نقدا پرداخت شود و یا به اقساط توافق شده. این توافق ها در مورد هر زن و شوهری متفاوت است و بستگی به تصمیم و شرایط آنها دارد.

نفقه زن در طلاق توافقی 

در طلاق توافقی همه چیز بر مبنای توافق طرفین می باشد و اگر در زمان عده برای زن نفقه در نظر گرفته شده باشد مستحق نفقه خواهد بود و اگر نه مطابق قانون زن در زمان عده طلاق باین حق نفقه ندارد و طلاق توافقی نیز باین بوده و در زمان عده زن نفقه ندارد (ماده ۱۱۰۹قانون مدنی).

نفقه فرزندان در طلاق توافقی

«مطابق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی نفقه اولاد بر عهده پدر است بعد از فوت پدر یا عدم قدرت او به دادن نفقه به عهده اجداد پدری است و در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه به عهده مادر است…»

در طلاق توافقی اگر بین زن و شوهر توافقی درباره نفقه فرزندان شده باشد براساس توافق عمل خواهد شد و اگر توافقی هم نشده باشد دادگاه با توجه به ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی پرداخت نفقه را بر عهده شوهر تعیین خواهد کرد.

طلاق توافقی در دوران نامزدی

مفهوم و تعریف نامزدی  در قانون :

مطابق ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی«وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی کند اگر چه تمام مهر یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده باشد .بنابراین هریک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده میتواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمیتواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید».

با توجه به قانون مدنی نامزدی، نکاح نبوده و رابطه زوجیت را به همراه ندارد بنابراین اگر طرفین در دوران نامزدی با هم توافق کنند که نامزدی را به هم بزنند این توافق در قالب طلاق توافقی نمیگنجد و طلاق ویژه عقد نکاح دائم میباشد.

مفهوم و تعریف نامزدی در عرف: نامزدی در عرف معنی متفاوتی از نامزدی در قانون مدنی دارد، در عرف دختر و پسری که با هم عقد ازدواج منعقد میکنند و صیغه نکاح بین آنها جاری میشود و تا زمانی که آنها مراسم ازدواج نگرفته و زیر یک سقف مشترک نرفته اند عرف در مورد آنها اصطلاح نامزدی را به کار میبرند اما در واقع دختر و پسری که به این نحو بین آنها عقد ازدواج دائم منعقد شده باشد از نظر قانونی زن و شوهر محسوب شده و در صورتی که بخواهند با توافق از یکدیگر جدا شده و نامزدی را بهم بزنند باید در قالب طلاق توافقی این کار را انجام دهند.

بنابراین نامزدی مورد نظر قانون مدنی به مرحله ی قبل از ازدواج گفته می شود که هنوز عقد ازدواج بین طرفین جاری نشده است.

طلاق توافقی ایرانیان مقیم خارج از کشور

ماده ۱۵ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱: «هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمیشود مگر آنکه دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند.»

تبصره: ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران به درخواست کتبی زوجین یا زوج با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار که با پیشنهاد وزارت امور خارجه و تصویب رئیس قوه قضائیه به کنسولگری ها معرفی میشوند امکان پذیر است. ثبت طلاق رجعی منوط به انقضای عده است.

در طلاق بائن نیز  زوجه میتواند طلاق خود را با درخواست کتبی و ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار فوق در کنسولگری ثبت نماید. در مواردی که طلاق به درخواست زوج ثبت میگردد زوجه میتواند با رعایت این قانون برای مطالبه حقوق قانونی خود به دادگاه

های ایران مراجعه نماید.

دادگاه صالح برای رسیدگی به طلاق توافقی زوجین مقیم خارج از کشور (ماده ۱۴ قانون حمایت خانواده ۹۱)

• در صورتی که یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد: دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد.
• هر دو  زوجین مقیم خارج از کشور باشند: دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران
• اگر هر دو مقیم خارج باشند و هر دو در ایران محل سکونت داشته باشند:دادگاه محل سکونت موقت زوجه
• اگر هر دو مقیم خارج باشند و هیچ یک در ایران محل سکونت موقت نداشته باشند : دادگاه شهرستان تهران صالح به رسیدگی است مگر اینکه زوجین برای اقامه دعوی در محل دیگر توافق کنند.

نحوه طلاق ایرانیان خارج از کشور

هموطنان خارج از کشور که تقاضای طلاق توافقی دارند؛ درصورتی که دارای کد ثنا در سامانه عدل ایران باشند بدون نیاز به حضور می توانند وکالت بدهند تا کارهای طلاق ایشان انجام شود در غیر اینصورت می تواند از طریق سامانه میخک(یا سامانه مدیریت یکپارچه خدمات کنسولی) وابسته به وزارت امور خارجه نسبت به اعطای وکالت به وکیل مربوطه اقدام نمایند تا امور طلاق شان در دادگاه های ایران انجام شود.

در نهایت با توجه به سامانه یکپارچه عدل ایران و ثبت کد ثنا برای ایرانیان، تمام اشخاص در سراسر کشور یا خارج از کشور می توانند بدون حضور، با اعطای وکالت از طریق سامانه به وکلای گروه ره جویان عدالت نسبت به اخذ رای طلاق اقدام نمایند.