در خصوص توضیح بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۵۶ قبل از تعریف آن، لازم است با مفهوم اراضی ملی بیشتر آشنا شوید و در مورد ملی اعلام شدن برخی از اراضی اطلاعات بیشتری کسب کنید. در خصوص ملی شدن اراضی قابل به توضیح است که وجود سابقه احیا در زمین مورد نظر سبب می‌شود تا به عنوان اراضی ملی ثبت نشود. برخلاف این مورد یعنی زمینی که مورد دخل و تصرف انسان‌ها قرار نگرفته باشد، و همان حالت طبیعی خود را حفظ کرده باشد جز اراضی ملی اعلام می‌شود. در این قسمت لازم به توضیح است که اگر در زمین مورد نظر کشاورزی و احیا انجام شده باشد به آنها زمین احیا گفته می‌شود. در سال ۱۳۴۱ طبق مصوبه قانون ملی شدن جنگل‌های کشور برای تشخیص اینکه زمین مورد نظر ملی اعلام شود یا خیر ملاک و معیار خاصی مشخص کرده‌اند. مهمترین معیار بررسی این مورد بود که آیا در آن زمین احیا انجام شده است یا خیر! تنها در صورت نبود سابقه احیا زمین مورد نظر ملی اعلام می‌شد. در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۵۶ می‌پردازیم. برای آگاهی بیشتر در این مورد تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
تعریف اراضی ملی
به بیان ساده اراضی ملی شامل زمین‌هایی می‌شوند که به دلیل عدم دخل و تصرف انسان در آنها، شکل طبیعی خود را حفظ کرده‌اند. در صورت انجام هر گونه تغییر توسط انسان از جمله کشاورزی دیگر زمین ملی محسوب نمی‌شود. در چنین مواردی یعنی همان ایجاد تغییر در زمین توسط انسان به زمین مورد نظر زمین احیا گفته می‌شود. با خواندن مطالب فوق ممکن این سوال برای شما ایجاد شود که مالک اراضی ملی چه سازمانی است؟ اگر اراضی ملی در محدوده خارج از محدوده شهری باشند، مالک آنها سازمان منابع طبیعی است. اراضی ملی هم که در محدوده شهر قرار دارند، تحت مالکیت سازمان مسکن و شهرسازی هستند. لازم به ذکر است زمینی که جز اراضی ملی اعلام می‌شود، در ابتدا طبق نظر کارشناسی احیا یا عدم احیا در آن تشخیص داده می‌شود. سپس با گذشتن از مراحل قانونی در نهایت جز اراضی ملی به شمار می‌رود، پس از این مرحله ملی شدن زمین مورد نظر آگهی می‌شود. در آگهی مدت زمان معینی را برای اعتراض شخص ثالث در نظر گرفته می‌شود.
ملاک تشخیص زمین احیا
به طور کلی سند زمین مهمترین معیار برای تشخیص مالک اصلی زمین است. در خصوص احیا در زمین معیارهای متفاوتی وجود دارد. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد این معیارها می‌پردازیم.
_ وجود یا عدم وجود سابقه کشاورزی در زمین مورد نظر بررسی می‌شود. از طرفی دیگر واقع شدن زمین در محدوده روستا یا مزرعه نیز بررسی می‌شود. زمین را از نظر وجود قنات یا رودخانه در اطراف آن نیز بررسی می‌کنند.
_ بررسی سابقه دخل و تصرف به واسطه آماده کردن زمین برای کشاورزی در آن. بررسی نبودن شیب تند در زمین به حدی که مانع کشاورزی شود.
_ بررسی وجود آثار جوی قدیمی در زمین. بررسی نبودن گیاهان مرتعی چند ساله در زمین.
لازم به توضیح است که موارد گفته شده تنها چند مورد از ملاک‌ها و معیارهایی است که برای تشخیص احیا زمین بررسی می‌شود. به طور خلاصه بخواهیم توضیح دهیم زمین را از نظر دخل و تصرف انسان در آن و تغییراتی که به واسطه این دخل و تصرف ایجاد می‌شود، بررسی می‌کنند.
اعتراض به کمیسیون ۵۶
در سال ۱۳۴۶ قانون حفاظت و بهره‌برداری از مراتع و جنگل‌ها تصویب شد. ماده ۵۶ این قانون در مورد تشخیص منابع ملی است.
در خصوص کسب اطلاعات بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۵۶ بهتر است بدانید که پس از ملی شدن اراضی، طبق قانون باید ملی شدن آن آگهی شود. این آگهی می‌تواند یک اخطار کتبی باشد که در روزنامه های کثیر الانتشار چاپ می‌شود. یک ماه پس از تاریخ این آگهی اشخاصی که در مورد زمینی که ملی اعلام شده است، ذی نفع محسوب می‌شوند، می‌توانند اعتراض خود به نظر وزارت مزبور را اعلام کنند. این اشخاص برای اعتراض کردن به نظر وزارت مربوطه در خصوص چرایی اعلام کردن زمین مورد نظر جز اراضی ملی باید دلایل و مستندات مورد نیاز را به مراجع مربوطه ارائه کنند. اعتراضات اشخاص در مورد اراضی ملی در یک کمیسیون مخصوص مورد بررسی قرار می‌گیرد. کمیسیونی که مسئول رسیدگی به این اعتراضات است از فرماندار، رئیس دادگاه شهرستانی که زمین در آن واقع است، سرپرست منابع طبیعی محل مورد نظر و نمایندگان آنها تشکیل می‌شود. برای رسیدگی به این اعتراضات و صدور رای ۳ ماه به این کمیسیون مهلت داده می‌شود.
به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد کمیسیون ماده ۵۶ پرداختیم. دانستید که کمیسیون ماده ۵۶ در خصوص تشخیص اراضی خصوصی از اراضی ملی است. برای ملی اعلام شدن زمین معیارها و ملاک‌های مختلفی وجود دارد که مهمترین آن احیا یا عدم احیا زمین مورد نظر است. احیا به معنای ایجاد تغییر به واسطه دخل و تصرف انسان در آن زمین است. به عنوان مثال زمینی که در آن کشاورزی انجام شده باشد، اما اگر زمین حالت طبیعی خود را حفظ کرده باشد جز اراضی ملی محسوب می‌شود. کمیسیون ماده ۵۶ در این مورد بررسی و تصمیم گیری می‌کند. اگر رای این کمیسیون بر مبنای ملی اعلام شدن اراضی مدنظر باشد، این رای توسط اشخاص ذی نفع زمین قابل اعتراض است.