قَرابت در لغت به معنی خویشاوندی است. به همین جهت احکام مربوط به خویشاوندی در فقه اسلامی را با کلید واژه “قرابت” درج کرده‌اند. احکام مربوط به قَرابت مربوط به مباحثی است که انواع رابطه‌های خویشاوندی را تعیین و تفسیر می‌کند. در حقوق مدنی قَرابت بر سه نوع است: قَرابت سببی، قَرابت رضاعی و قَرابت نسبی.
قَرابت نَسَبی
در لفظ ساده، قرابت نسبی را رابطه خونی شکل می‌دهد. یعنی خویشاوندی که به نحوی با دیگری رابطه‌ی خونی داشته باشد در زمره مصادیق قرابت نسبی قرار می‌گیرد. به موجب ماده ۱۰۳۲ قانون مدنی، مفاهیم مربوط به قَرابت نسبی را به اختصار مورد بررسی قرار می‌دهیم. از مثال های بارز قَرابت نسبی میتوان به رابطه پدر فرزندی و مادر فرزندی اشاره کرد. هر شخصی به موجب رابطه خونی با پدر و مادر خود رابطه ی نسبی دارد. روابطی مانند برادر و خواهر، عمه، عمو، دایی، خاله و … نیز جزو مصادیق قَرابت سببی هستند. خود قرابت سببی نیز انواع مختلفی دارد. رابطه سببی میتواند به واسطه تولد باشد، یعنی همان رابطه پدر فرزندی. این نوع از قَرابت سببی را خویشاوندان در خط مستقیم نیز می‌گویند.
برای اطلاع از موارد حقوقی مربوط به قرابت نسبی با ره جویان عدالت در تماس باشید.
قرابت سَببی
قرابت سببی به واسطه ازدواج شکل می‌گیرد. در بحث انواع قرابت، قَرابت سببی بسیار مورد توجه حقوق دانان قرار دارد. چرا که اغلب دعاوی حقوقی حول قرابت سببی می‌چرخد. بارزترین مثال قَرابت سببی رابطه زن و شوهری است. یک مرد و زن به واسطه ازدواج نوعی رابطه خویشاوندی برقرار می‌کنند. قرابت سببی در ماده ۱۰۳۳ قانون مدنی توضیح داده می‌شود. بر طبق این ماده مرد و زنی که به واسطه ازدواج با یکدیگر رابطه خویشاوندی پیدا می‌کنند، تمام خویشاوندان نسبی ایشان با دیگری قَرابت سببی خواهند شد. این مسئله در مورد تمامی خویشاوندان زن و شوهر صدق می‌کند. برای مثال پدر و مادر زن یک مرد را در نظر بگیرید. پدر و مادر زن به واسطه ازدواج دختر آنها با یک مرد، اقربای سببی آن مرد به شمار می آیند. همین مورد در باب پدر و مادر مرد هم صادق است.
قوانین که برای ایجاد حرمت در نکاح تعیین شده است هم برای نکاح دائم و هم برای نکاح موقت برقرار است. برای مثال اگر مردی به طور موقت با زنی ازدواج کند، نکاح با مادر آن زن حرام خواهد بود. در اصطلاحات قانونی حرام ابدی می گویند. یعنی مادر آن زن تا ابد برای مرد حرام است.
قرابت سببی باعث در برخی از موارد باعث ایجاد ممنوعیت در نکاح می‌شود:
- نکاح با برخی از اقربای سببی کاملا ممنوع است. یعنی حکم ممنوعیت ابدی دارند. برای مثال ازدواج با مادر زن در هر شرایطی ممنوع است.
- نکاح با برخی از اقربای سببی در شرایطی ممنوع است که قَرابت قبلی پایدار باشد. برای مثال ازدواج با خواهر زن در صورت وجود قَرابت قبلی ممنوع است.
- نکاح با برخی از اقربای سببی بدون اجازه همسر ممنوع می‌شود. برای مثال مرد نمی‌تواند بدون اجازه زن با دختر خواهر زن ازدواج کند.
قرابت رضاعی
قرابت رضاعی خاص‌ترین نوع قرابت است. این نوع از قَرابت زمانی شکل می‌گیرد که طفلی از زنی غیر از مادر خود شیر بخورد. برای مثال دایه جزو خویشاوندان رضاعی به شمار می‌آید. در مواردی ممکن است به دلیل کمبود شیر مادر کودک مجبور به خوردن شیر زنی به غیر از مادر خود باشد. قوانین مربوط به قرابت رضاعی در ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی ذکر شده است. قَرابت رضاعی نیز مانند قَرابت سببی و نسبی محدودیت های در امر ازدواج ایجاد می‌کند. برای مثال هیچ مردی نمی‌تواند با مادر و خواهر رضاعی خود ازدواج کند.
موسسه حقوقی ره جویان عدالت
موسسه حقوقی ره جویان عدالت در تمامی زمینه‌های حقوقی اعم از کیفری، خانوادگی، ملکی، تنظیم اوراق قضایی، وصول مطالبات، مهاجرت و … فعالیت دارد. این موسسه متشکل از بهترین وکلای پایه یک دادگستری است. جهت دریافت مشاوره رایگان در مورد دعاوی حقوقی با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید. امکان بهره‌مندی از خدمات ره جویان عدالت به صورت آنلاین نیز امکان پذیر است. راه‌حل مشکلات حقوقی شما در دستان ره جویان عدالت است.
